[  Trở Vá»   ]  *  [  Tác giả   ]

ThÆ¡ Võ Chí TrÆ°á»ng

Nhập cuá»™c 
Chấp nhận ồn ào thì nhập cuộc .
Không thích thì thôi
Không biết thì đừng .

Tôi ngu ngÆ¡ nhÆ° gã ngÆ°á»i rừng 
Khi bạn bè kéo vào đám nhậu
Khi ngÆ°á»i đẹp ngồi bên rót rượu
Chưa nâng ly mặt đã nóng bừng .

NgÆ°á»i phố chợ thích ăn thịt thú rừng .
Và nói rất to những lá»i hoang dã 
Và hát rất to những bài hát lạ 
Có rượu vào má»i thứ lạ thành quen .

Tôi đặt ly nhìn vào mắt em
Em rót rượu 
Sao mắt em buồn thế ?
Äám nhậu ồn ào
Mà em thì e lệ 
Hay em cũng như tôi
CÅ©ng ngu ngÆ¡ giữa phố chợ - thị trÆ°á»ng.

NgÆ°á»i phố chợ thích ăn thịt thú rừng 
Và thích uống rượu rót từ bàn tay sơn nữ.
Những sÆ¡n nữ Ä‘i từ thành phố 
Lên đây kiếm việc làm!

Tôi đã say đâu mà đám nhậu đã tàn
Trăng nghiêng mái lá»u phố chợ
Trăng soi Ä‘Æ°á»ng tôi vá» nhà vá»›i vợ
Bước liêu xiêu tôi ca khúc độc hành
Tình bằng có cái trống cơm.

Hà Nội, đêm 14 mai rằm tháng Bảy năm 2001
Tích chèo
Tích chèo có tự bao giỠ
Mà kẻ dân quê 
thì mang những cái tên Nghêu - Sò - á»c - Hến 
Còn má»™t lÅ© thầy Ä‘á», quan huyện
Có chức có quyá»n sao chẳng có tên riêng.

Tích chèo xưa nào dễ ai quên
Äá»™i văn nghệ làng ta 
định tập vở chèo Nghêu - Sò - á»c - Hến 
Biết chá»n ai sắm vai quan huyện
Ai chịu bôi râu làm lão thầy Ä‘á»
Ai đóng vai mấy kẻ dân quê 
Kẻ ăn trá»™m  kẻ làm thầy bói 
Äã mang tên của loài không biết nói 
Còn giám cãi lá»i quan để bị đánh đòn. 

Hãy chá»n má»™t xã viên vừa đẹp vừa dòn 
Sắc sảo khôn ngoan đóng nàng Thị Hến 
Lá»™t mặt mo lÅ© thầy Ä‘á», quan huyện 
Dưới ánh đèn văn nghệ làng ta.

Nha Trang, mùa Hạ 1986
Nói với nàng Tô Thị
Äứng cao hÆ¡n đỉnh Tam Thanh
Bóng trùm xuống lũy thành Nhà Mạc
Thiếu phụ bồng con ngóng chồng nơi ải Bắc
Tô Thị nàng ơi !
Hóa đá tự bao giỠ?

Ngóng thương chồng sao nỡ để con thơ
Cùng kiếp mẹ hóa vào kiếp đá
Mẹ hóa đá mẹ vẫn là mẹ góa
Con hóa đá rồi con vẫn mồ côi.

Tam Thanh Xứ Lạng, 
tiêÌt Thanh Minh 1979
 
Làm dâu Hà Tĩnh
Kẹo Cu đơ mua từ Cầu Phủ
VỠKỳ Anh ăn với bánh tày Voi
Äá»i nÆ°á»›c chè xanh xóm giá»ng đông đủ
Nắng trưa hè mà ai cũng mang tơi.

Làm dâu Hà Tĩnh theo anh vỠxứ Voi
Mặc ngá»n gió Lào ngang tàng cuốn bụi
Hoa chạc chìu vẫn ngát thÆ¡m triá»n núi
Tiếng chim đa đa dẫn lối qua đèo.
Làm dâu Hà Tĩnh chẳng cam phận nghèo
Nước mặn đồng chua, đất cằn nắng lửa
Gồng hai vụ oằn thân cây lúa
Có phải đất nào cũng năm tấn cả đâu!

Làm dâu Hà Tĩnh chưa vội làm giàu
Bá»n chí thoát nghèo nuôi chồng con ăn há»c
Khoai Ä‘á»— chiêm mùa quản chi khó nhá»c
NhỠđỗ nhỠkhoai mà thi đỗ cả nhà.

Hà Tĩnh, mùa dâu chín 1999
Thương lắm Thị Mầu ơi!
Làng phạt vạ em là phải lắm rồi
Ngày nớ (1) lệ làng ta là rứa
Mà tình em thì nhÆ° ngá»n lá»­a
Cháy bùng lên khao khát hồn nhiên.

Lẳng lÆ¡ tìm trái cấm cá»­a thiá»n
Giải yếm đào ngây thÆ¡ buông lá»ng
Tiếng chuông chùa đồng vá»ng
Cái đêm mÆ°á»i bốn, mai rằm.

Làng ăn vạ em nào có ngon lành
Chén rượu lạt cầm lên rồi đặt xuống
Tiếng nghé Ỡlạc bầy ngoài ruộng
Hương lý, trương tuần ngao ngán nhìn nhau
NỠai thốt nên câu (2)
Ngó quanh chỉ còn thằng Nô đần ở đợ
Äinh tráng làng ta ra trận hết rồi.

ThÆ°Æ¡ng em
Oan em lắm Thị Mầu ơi!

Ngàn Hống - Hà Tĩnh, Xuân 2007
Chú thích tiếng Nghệ Tĩnh:
1. Ngày nớ lệ làng ta là rứa: Ngày ấy lệ làng ta là vậy
2. Ná» ai thốt nên câu: Chằng ai nói nên lá»i
Vá» Cổ Äạm
Rau lang mắm cáy lên bàn tiệc
Canh hến vị gừng làm ấm bụng doanh nhân
Kẹo Cu đơ cũng có tên thương hiệu
Má»—i câu Kiá»u dá»± báo kiếp trầm luân.

Nhà đầu tư vỠquê vợ Nghi Xuân
Nghe nói "cà có đuôi" mà "cá thì có cuống"
Mới biết núi Hồng Lĩnh còn có tên Ngàn Hống
Äá»i (1) nÆ°á»›c chè xanh rá»™n vỡ tiếng cÆ°á»i.

Bến Giang Äình đò ngược đò xuôi
Tiếng máy nổ chen ngang câu ví dặm
Sau luỹ tre làng Cổ Äạm
Äiệu ca trù phách nhịp vẫn trinh nguyên.

Ngó bên tê (2) đồng
Gió nam cào cuốn bụi đất Xuân Viên
Ngong bên ni (3) đồng
Sóng bể tràn chân đê Hội Thống
Ngước lên vầng mây lành Ngàn Hống
Thoáng bóng văn nhân ngất ngưởng lưng bò

Bến quê còn vá»ng câu hò
Ai biết nước sông Lam răng là trong là đục (4)
Trai Cương Gián gồng mình sang Hàn Quốc
Chưa giàu cũng nỠchịu thua ai.

Chốn địa linh sinh dưỡng nhân tài
Nhân tài quê choa thá»i mô cÅ©ng có (5)
Bá»n chí thoát nghèo vượt khó 
Nhân tài tung cánh muôn phương.

Cúi đầu dâng nén tâm hương
Trước bàn thỠnhà thơ - quốc công mở cõi
Nhẩm điệu ca trù
Nước mắt nhòa sương khói
Sắc cầu vồng trên Ngàn Hống vươn cao.

Ngàn Hống - Hà Tĩnh, Xuân 2001
Chú thích tiếng Nghệ Tĩnh:
1. Äá»i: Cái bát
2. Ngó bên tê đồng: Nhìn bên kia đồng
3. Ngong bên ni đồng: Trông bên này đồng
4. Răng là trong là đục: Thế nào là trong, là đục
5. Nhân tài quê choa thá»i mô cÅ©ng có: Nhân tài quê chúng tôi thá»i nào cÅ©ng có
Tang chứng
Tháp chuông không còn nữa
Bom Mỹ phá đi rồi
Ảnh Äức Bà bến lá»­a
Chúa trở thành mồ côi
Thượng Lộc Hà Tĩnh, mùa Hạ 1967
Trăng xóm Trầm
Äiện cúp có trăng rằm
Xóm Trầm vui như hội
Mé Äoài còn khoảng tối
Phía Äông tràn ánh ngà.

Tiếng cÆ°á»i vang nhà nhà
Bước chân vui ngõ ngõ
TrÆ°á»›c thá»m trăng đón gió
Nụ hoa quỳnh dâng hương.

Xóm Trầm, Rằm Trung thu 2006
VỠNgàn Hống
Tưởng nhớ nhà thơ - quốc công
Nguyễn Công Trứ
Nhổ toẹt vào cái bả phù danh
Xáo voi nước ốc trả kinh thành
Cưỡi bò ngất ngưởng vỠNgàn Hống
Ngẩng mặt cÆ°á»i khà vá»›i trá»i xanh
Ngàn Hống - Hà Tĩnh, Xuân 2002
 
Vá» Äình Bảng
Còn duyên kẻ đón ngÆ°á»i Ä‘Æ°a
Câu quan há» dẫn tôi vá» Äình Bảng
Gió mơn cành trúc la đà
Chiá»u vãn nắng
Thá»i a còng ( @ ) ai tìm lá diêu bông.

BÆ¡Ì€ xôi ruộng mật căÌm môÌc bê - tông
Ao làng mọc lên nhà thủy tạ
GoÌ€ đôÌng bãi hoang caÌ€ng Ä‘Æ°Æ¡Ì£c giaÌ
TâÌc đâÌt tâÌc vaÌ€ng

Làng trong phố, phố trong làng
Làng đã thành di sản
Không chợ cũng dập dìu mua bán
Váy ngắn, váy chùng làm khổ ngá»n gió đông.

Câu hát nào neo đậu bến sông
Ngồi tá»±a mạn thuyá»n
Khát nỗi chỠmong
Trai xứ Nghệ say tình ngÆ°á»i quan há».

Äám há»™i ngày ấy tÆ°Æ¡ng phùng
BiêÌt đêÌn bao giÆ¡Ì€ đôi ta tÆ°Æ¡ng ngá»™
Ngún ngá»n lá»­a lòng
Äể ngày vá» cháy bùng lên ná»—i nhá»›
Hội Lim con nhện giăng mùng
NgÆ°á»i Æ¡i!

Giếng thơi xưa lấp mất rồi
Còn đâu đôi bóng khoảnh trá»i trong veo.

Ngõ trúc chiếc lá bay vèo
Cổng xây tÆ°á»ng bao kiên cố
Nhà treo biển số
Em lấy chồng xa
Thầy mẹ đã vỠcùng tiên tổ
Rưng rưng tôi thắp nén hương lòng.

Sông Cầu - Kinh BăÌc, Äông 2002
Äêm Tây Hồ 
Liu riu cơn mưa tạnh
Se se gió Tây Hồ
Khói sương vương ngõ hạnh
Tròng trành vành trăng ngâu.

Gác mái bóng thuyá»n câu 
Mệt nhoài neo bến vắng
NgÆ°á»i đẩy xe rác nặng 
Mồ hôi đầm hơi thu.

Man mác điệu ca trù
Phách nhịp hồn sâu lắng
Ãnh lá»­a hàn lóe sáng
Lung linh gương Tây Hồ.

Hà nội, Thu 2004
Ải chiá»u
Bắt được một nhúm tép riu
CÆ¡m chiá»u chống Ä‘Å©a buồn thiu nhá»› nhà
Xiên ngang cửa ải nắng tà
Tiếng chim bắt tép kho cà trêu ngươi
Cao Lộ̣c - Xứ Lạng,
 mùng 9 tháng ChíÌn năm 1979
Ta tiá»…n ta
NgÆ°á»i tiá»…n ngÆ°á»i Ä‘i, rá»™n sân ga
Thả bước một mình ta tiễn ta
Ba lô xèm xẹp, vai nằng nặng
Cơm nắm còn hơi ấm tay cha.

Mấy ngày nghỉ phép như gió thoảng
Chẳng kịp chằm tranh dói mái nhà
Cha già, mẹ yếu, em thơ dại
Äành mím chặt môi lên ải xa.

Phí hoài ngày phép lỡ làng qua
Băm mốt, băm hai chửa biết già
Tiếng cô hàng xóm đi qua ngõ
Ão lính bá»n chi chỉ Ä‘Æ°á»ng tà!

Tàu đi để lại sân ga lạnh
Con đi trống vắng cả chái nhà
Ba lô xèm xẹp, vai nằng nặng
Cơm nắm muối vừng chan lệ sa.

Vinh, tháng MÆ°á»i 1980
Äến Vạn Lý TrÆ°á»ng Thành
Chỉ cần đổi mấy đồng bạc tệ
Làm khách bÆ°á»›c trên giải TrÆ°á»ng Thành
Cần chi hảo hán xưng vương bá
Nhốn nháo tranh giành bả phù danh.

Hảo hán mô như hảo hán Tàu
Thá»i mô cÅ©ng có, có từ lâu
Quốc loạn cÅ©ng vì nhiá»u hảo hán
Chú Thủy Hoàng kia tá»™i đứng đầu. 

Mấy lần đốt sách đày nhân sỹ 
Hành hạ bao nhiêu kiếp dân lành 
Mấy triá»u nuôi má»™ng bình thiên hạ 
Tá»™i ác nhiá»u hÆ¡n đá TrÆ°á»ng Thành.

 Hảo hán thá»i nay xài vi tính 
 Xây Ä‘Æ°á»ng cao tốc, mở sân bay
 Tay lật tay xoay đồng bạc tệ 
 Miệng hát gió Äông bạt gió Tây. 

Vạn Lý TrÆ°á»ng Thành - Bắc Kinh,
tháng MÆ°á»i 1989
Mô rồi ?
Trá»i trong veo , nÆ°á»›c trong veo
NỠthấy (1) mái chèo trên dòng Hương Giang

á»’n ào đò dá»c đò ngang
Tiếng máy nổ, vết dầu loang đôi bá»

Mô rồi (2) Huế mộng, Huế mơ
Dáng em buông mái chèo xưa mô rồi ?

TrÆ°á»ng Tiá»n Æ¡i, VÄ© Dạ Æ¡i !
Tiếng loa dịch vụ át lá»i dân ca
Thuyá»n vá» Cồn Hến , thuyá»n đến Äông Ba
Mái nhì thì ngắn, lam-bat-đa thì dài.

Sông HÆ°Æ¡ng, núi Ngá»± chiá»u nay
Ngược dòng nhẩm khúc nam ai buồn buồn.

HuêÌ, Thu 1984
Chú thích:
1. NỠthấy: Chẳng thấy
2. Mô rồi: Äâu rồi

 
VỠHuế
Lỡ tay làm rá»›t giá»t rượu xuống dòng HÆ°Æ¡ng
Tội nghiệp vành trăng chếnh choáng
Nhịp mái nhì mênh mang ngắt quãng
Khúc nam ai nghèn nghẹn buồn buồn.

Thuyá»n nan gác mái nằm suông 
Má»›n nÆ°á»›c tủi há»n đáy thuyá»n óc ách
Ca sÄ© hát không Ä‘á»n không phách
VÅ© nữ khoả chân đánh nhịp mạn thuyá»n.

Với sông Hương tôi không có duyên
Vá»›i Phu Văn Lâu tôi là ngÆ°á»i lỡ hẹn
Vá»›i em tôi là thuyá»n không bến
Ngược xuôi bươn chải cũng bằng thừa.

Không má»™t lá»i từ biệt tuổi thÆ¡
Sáng bữa nớ ra đi nỠai đưa
Chiá»u ni vá» tìm mô ngÆ°á»i đón
Bài thơ xưa
Chừ có còn trong vành nón?
Mô rồi?
Mô rồi ngÆ°á»i Æ¡i!

Trăng ngả sang đoài
Trăng theo thuyá»n trôi chÆ¡i vÆ¡i
Giá»ng hồ khoan vá»ng dài Cồn Hến
Khi bình minh thuyá»n tìm vá» bến
Phía Äông Ba lanh lảnh tiếng rao hàng.

HuêÌ, tháng Sáu 2001
 
Nhạc phẩm bán rong
Tặng nhạc sĩ Tố Hải, tác giả bài hát
 "Sông Äắc Roong mùa xuân vá»" 
Vai mang chiếc túi cà tàng
Má»™t tay vuốt dá»c cây đàn ghi ta
Một tay xòe tập bài ca
Anh rao: " Nhạc phẩm má»›i ra. Kính má»i!"

ThÆ°Æ¡ng anh mà nhá»› má»™t thá»i
Äạn bom không át nổi lá»i anh ca.
Từ trong khói lửa bước ra
Ba lô xẹp, cây ghi ta phím sá»n.
Vẫn vang âm hưởng TrÆ°á»ng SÆ¡n
Ai so sánh chuyện áo cÆ¡m mặc ngÆ°á»i .

Tim say khúc nhạc dâng Ä‘á»i
Sông Äắc Roong mãi rạng ngá»i mùa xuân
Phố phÆ°á»ng anh vẫn hành quân
Vá»›i đồng Ä‘á»™i, vá»›i nhân dân, vá»›i Ä‘á»i.

Hiên ngang bÆ°á»›c giữa chợ giá»i
Anh rao: " Bài má»›i, kính má»i! Ai mua!"

Nha Trang, tháng Tư 2000
Trước Phu Văn Lâu
Từ đó sang đây mấy nhịp cầu 
Rứa mà lỡ hẹn, rứa chỠnhau
TrÆ°á»ng Tiá»n không thấy tà áo tím 
Chỉ thấy mưa hoài Phu Văn Lâu .
HuêÌ, tháng Tám 1998
Súng thần công
Súng đi mua
Äạn cÅ©ng Ä‘i mua 
Sức mạnh của triá»u vua
Gửi gắm nơi nòng súng.

Tiếng nổ to 
Kinh thành rung Ä‘á»™ng 
Bắn thá»­ cho vua coi 
Äạn rá»›t trÆ°á»›c sân rồng.

Súng bằng sắt 
Äạn bằng đồng
Rứa mà được phong tước thần công.
Cuộc bán mua này có phế phẩy chi không?
Sử sách không ghi
Chắc có Ä‘iều tÃªÌ nhiÌ£
Mấy ông tượng đất nung im lặng trÆ°á»›c sân triá»u.

Äại Ná»™i - Huế, tháng MÆ°á»i 1977
TrÆ°á»›c Ä‘á»n thá» An DÆ°Æ¡ng VÆ°Æ¡ng
Lối xÆ°a lông ngá»—ng không rÆ¡i nữa 
Äám bụi Triệu Äà khuất nẻo xa
Bia miệng thế gian ghi vạn thuở 
Nhắc cái tội vua chứa rể tà.
Xứ Nghệ, 1978