Trở Về   ]       [  Tác giả   ]

Laiquangnam giới thiệu
Xuân vọng
Đỗ Phủ
Đỗ Phủ
杜甫

1-Nguyên tác

春望

國破山河在
城春草木深
感時花濺淚
恨別鳥驚心
烽火連三月
家書抵萬金
白頭搔更短
渾欲不勝簪

2 - Phiên âm

Xuân vọng

Quốc phá sơn hà tại
Thành xuân thảo mộc thâm
Cảm thời hoa tiễn lệ
Hận biệt điểu kinh tâm
Phong hoả liên tam nguyệt
Gia thư để vạn kim
Bạch đầu tao cánh đoản
Hồn dục bất thắng trâm

3 - Chú vài từ và tạm dịch nghĩa

Ngóng xuân

Nước bị phá nhưng sơn hà còn
Thành xuân cây cỏ rậm
Cảm xúc hoa rơi lệ
Hận cảnh li biệt chim kinh động
Khói lửa liền ba tháng
Thư nhà giá ngàn vàng
Tóc bạc càng thêm ngắn
Bối rối không cài trâm nổi

4 - Dịch thơ quốc âm

Xuân vọng

Mất vua vẫn còn đây sông núi
Cỏ xuân len như nuối thành xưa
Lòng hoa xót lệ như mưa
Chim sầu li biệt còn chưa định thần!
Khói lửa triền miên dần ba tháng
Được thư nhà qíá đáng ngàn vàng
Càng vò tóc bạc ngắn khan
Muốn cài trâm ngọc, nóng ran mặt mày !

Laiquangnam
5 - Giao lưu cùng Khách thơ và xin "làm tài lanh" nhắc lại vài kiện lịch sử :

5.1 - Đây là một trong 15 bài thơ Đường mà học sinh hai cấp lớp 7, và 10 phải học hiện nay. Trong nền Giáo dục này, thầy cô giáo buộc phải lồng tư tưởng vào văn bản, không biết quý thầy cô có lồng đúng cảm xúc của mình không?, lồng kiểu nào?, hay là quý thầy cô không hề thuộc lịch sử nước mình!.

5.2 - Đây là tâm trạng của Đỗ Phủ khi ông theo dòng người tị nạn chạy loạn An lộc sơn, kẻ cướp nước, vua tôi nhà Đường lạc nhau . Đường Thái Tông phải để cho Dương quý phi bị án treo cổ, vua tôi chạy thục mạng trốn lên đất Ba Thục vào năm 756. Chính quyền mất về tay ngoại tộc nhưng núi sông của Đỗ vẫn còn đấy.
Đặc điểm của người Tàu là tên nước được gọi theo dòng họ làm vua, hoàn toàn khác với nước Đại Việt của chúng ta trước sau chỉ một danh xưng. Do vậy chữ Quốc ở đây xin được hiểu là nhà vua. Khốn nạn cho dân tộc nào mà nhà cầm quyền xem đất nước của toàn dân lại là đất đai của riêng dòng họ mình!.

5.3 - "Muốn cài trâm ngọc " , ngày ấy người đàn ông Tàu phải búi tóc và làm gọn bằng cái trâm, tóc tai phải bới gọn gàng để có thể đội mũ cánh chuồn. "nóng ran mặt mày!" không biết mặt Đỗ Phủ có nóng ran vì mắc cở hay chính khách thơ phải nóng ran thay cho Đỗ Phủ?, bởi Đỗ Phủ một đời cúc cung tận tụy cho một vương triều Đường đang sống và đùa giỡn trên xương máu nhân dân, tiến hành các cuộc chiến tranh cướp nước và tài nguyên của các lân bang. Bành trướng lãnh thổ là một trong các thuộc tính mà người Tàu không sao bỏ được, dân nước Việt, dân nước Triều Tiên là những nạn nhân, không lâu sau Đường mất về tay Tống. Đỗ Phủ có đủ khôn để thấy ra điều này. "nóng ran mặt mày!". Đỗ Phủ đã trả giá, con ông có đứa chết vì đói , và chính Đỗ Phủ vì đói dài ngày, gặp được người thân tiếp bữa ăn ngon, ông đã chết vì bội thực, cái chết vì ăn của ông khiến người Hà nội nhớ năm xưa, rất nhiều người Tàu trong đoàn quân Lư Hán năm 1945 cũng vì chết vì bội thực hàng đống tại đất Bắc. Ông đang là danh nhân thế giới, đại diện cho nền văn minh Trung Quốc tại LHQ ngày nay, bên cạnh cụ Nguyễn Trãi đáng kính vì tấm lòng vị tha, người đã tha chết cho kẻ xâm lăng một khi họ đầu hàng !

5.4 - Bài thơ này thuộc thể trữ tình thế sự lẫn trữ tình cá nhân, laiquangnam nghĩ thể văn Song thất lục bát của ta là một thể trữ tình lẫn tự sự hoàn toàn có thể đáp ứng được tâm thức Việt qua chữ quốc ngữ.

6 - Mời đọc

một đoạn trong bản dịch theo "Phong cách nam bộ" của cụ Trần quốc Thảo :

......
Khói lửa tiếp liền ba bốn tháng
Thơ nhà đem đến đáng ngàn vàng
Gãi đầu tóc vắn hoa râm bạc
Dầu muốn cài trâm cũng chẳng màng

Dịch từ bốn câu :

Phong hoả liên tam nguyệt
Gia thư để vạn kim
Bạch đầu tao cánh đoản
Hồn dục bất thắng trâm

Vài giòng tiểu sử

Cụ Trần quốc Thảo, 1888-1967, bút hiệu Quỳnh Diêu người xây dựng "Văn đoàn Cù lao Giêng",

Vào thập niên 1930-1945 , cùng thời với ông còn có văn đoàn Tây đô, với nhà thơ Tố Phang (Thuần Phong ). Ông có dịch chơi chừng vài bài thơ Đường. [theo Thẩm thệ Hà ,1995]

 


Trở Về   ]       [  Tác giả   ]