thấy
mình. . . như sương
|
Bạn thương mến,
Hôm nay là 21 ngày mất của bạn. Sau buổi họp mặt các bằng hữu để tưởng nhớ bạn, mình ngồi nghe lại các cuộn băng ghi âm những câu chuyện giữa chúng mình. Phần lớn là những câu chuyện văn chương. Giọng nói của bạn vẫn êm ấm như ngày nào... Trong lòng mình, niềm thương mến trào dâng và mình đem tập thơ Lê Triều Phương ra đọc. Bài thơ Như Sương chợt hiện ra. Nỗi nhớ bạn thiết tha và mình quyết tâm viết tập Bút Ký này .
Viết về bạn mình chỉ cốt ghi lại những gì bạn nghĩ và viết. Nhất là cách sống của bạn. Mình không có ý định viết lời nói đầu song nỗi niềm thương nhớ không nguôi nên mình đành trích nguyên bài bình thơ Như Sương của bạn:
Đọc Bài Như Sương
"Đây là một bài thơ tư tưởng trong khung cảnh của cuộc đời. Cảnh bình minh có sương lóng lánh trong lòng hoa. Nhìn vào giọt sương nhà thơ chợt thấy hình bóng mình. Sương và người cùng có một cảm giác như nhau:
Cả vũ trụ được thu vào trong giọt sương. Bình minh cũng là vũ trụ. Lòng thi nhân hòa cùng với cảnh bình minh. Đẹp và trong sáng, trẻ trung. Sương đọng trong lòng hoa, cuộc đời chứa trong bình minh.Lòng hoa
đọng ngọc
lung linh
thõng tay
soi mặt
thấy mình
như sương.
Hai tiếng thõng tay gợi nhớ đến cảnh bức tranh thiền "Chăn Trâu". Đó là bức tranh "Thõng tay vào chợ". Sau bao nhiêu ngày không trâu, tìm trâu và được trâu, người thấy trâu ngộ ra rằng tất cả đều là vô thường vì là vô thường cho nên mới có được hành động thõng tay đi vào chợ.
Đây là trạng thái an lành trong tâm và bình thản trong hành động vì sau bao nhiêu khổ nhọc lo âu đi tìm trâu, quanh quẩn trong vòng tục lụy để rồi có một thái độ "thõng tay vào chợ" thật là an tịnh, hào hùng. Vào chợ là chấp nhận cuộc đời, sống cùng đời song không sợ cuộc đời khuấy rối..
Khi tay ta cầm lấy sợi dây thừng buộc trâu thì ta không thể cầm thêm được một vật nào khác và như vậy cuộc đời ta chỉ có vỏn vẹn sợi buộc trâu. Và khi ta đã thõng tay thì ta sẽ có khả năng vô tận cầm giữ bất cứ vật nào nếu ta muốn. Đó chính là ý nghĩa và khả tính của sự không bám víu (vô thủ trước). Xa hơn, khi tâm thức không bám víu hay không bị chi phối bởi tham, sân, si, chấp ngã, hay phiền não như vậy ta đạt đến được một tâm thức thanh tịnh.
Khi tâm thức thanh tịnh thì tự nhiên ta thấy rõ được bóng hình của ta và nhận chân được ta là ai.
Thái độ "thõng tay" không phải là thái độ đầu hàng cuộc đời, đầu hàng hoàn cảnh, đầu hàng số phận mà là chấp nhận lấy số phận để sống an vui để vươn lên trên số phận. Thõng tay không phải là buông xuôi theo số phận mà buông thả tất cả mọi ràng buộc của cuộc đời, mọi vướng bận của thế nhân, buông bỏ tất cả những vật chất tầm thường, bố thí mọi của cải trên trần thế với một tâm an lành. Khi ấy thi nhân mới soi mặt mình vào hạt sương đang long lanh dưới nắng mai, trong lòng hoa để được thấy rằng mình cùng sương là một. Sương nằm trong hoa dưới ánh triêu dương cũng như ta đang sống trong vũ trụ.
Nhìn giọt sương trong lòng hoa là do duyên sinh mà hiện diện để rồi sẽ tan biến đi trong vô thường. Như vậy thân xác ta rồi cũng như hạt sương kia bây giờ hiện hữu nhưng sau này lại vô thường. Có soi mặt nghĩa là có hành động, và có đối tượng. Từ đó mới có suy tư và nhận thức.
Thấy mình như sương là thấy mình trong suốt, thấy mình óng ánh dưới nắng bình minh và cũng nhận thức được thân mình cũng vô thường...
Lòng hoa đọng ngọc lung linh là thế giới hiện hữu của cảnh vật thiên nhiên. Sương đọng thành ngọc trong lòng hoa vì trước đây Lê Triều Phương đã có bài thơ:
Hạt sương là một vi phân của nước, do hơi nước ngưng thành. Sự luân lưu từ nước thành hơi bốc lên và ngưng tụ lại thành sương để rồi lại trở về với nước. Sự luân chuyển của hạt sương trong thiên nhiên chẳng khác chi một kiếp người, khiến cho tác giả nhận chân được sự vô thường. Một người có tâm thức vô thường nhìn thấy sự hòa đồng của vũ trụ trong một hình ảnh rất thơ, rất Đạo khiến cho chúng ta động tâm thức tỉnh: hãy để cho lòng an tịnh thì sẽ thấy mình. . . như sương".Hơi nước vô hình
Đọng giọt sương trinh
Mặt trời vào ẩn
Hóa ngọc bình minh
(Hóa Ngọc)
Quách Giao
* *