*

Lên đường chưa kịp uống, vậy quắc cần câu là sau khi đã tới nơi sẽ là chiến trường, thấy còn sớm, nên nhậu một chầu?

Rượu ngon chén quý, người uống một ông tướng?Tướng say thì "ngọa trướng" cho kín đáo, chớ gục tại chỗ coi chừng "(ba) quân" nó "tiếu" rần trời!

"Tướng phong" như vầy, chà, sợ ai nấy hơi khó "hồi" đa...

Dù sao, cái hình ảnh chinh nhân lăn quay không phải bởi tay địch đã vào và vĩnh viễn ở lại trong thơ.

(Thực ra xưa nay đi nói chung thường cũng nhiều người về chớ đâu tới nỗi hiếm.Cái cớ nêu ra để... lăn đây, e không mấy vững.)

Nguyên văn

Lương Châu từ

Bồ đào mỹ tửu dạ quang bôi

Dục ẩm tỳ bà mã thượng thôi

Túy ngọa sa trường quân mạc tiếu

Cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi.

Dịch nghĩa

Bài từ làm ở Lương Châu

Rượu nho ngon đựng trong thứ chén ban đêm phát sáng

Muốn uống thì đã nghe tiếng tỳ bà trên lưng ngựa thúc giục

Có say nằm nơi sa trường (1) bạn cũng đừng cười

Vì xưa nay ra trận đâu được bao nhiêu người về.

Dịch ra thơ Đường luật

Trần Quang Trân:

Bồ đào rượu ngát chén lưu ly,

Toan nhắp, tỳ bà đã giục đi.

Say khướt sa trường anh chớ mỉa,

Xưa nay chinh chiến mấy ai về?

Khương Hữu Dụng:

Rượu đào chưa cạn chén lưu ly 
Toan uống lên yên giục tiếng tỳ 
Say mẹp sa trường xin chớ giễu 
Xưa nay ra trận mấy ai về.

Thu Tứ:

Rượu ngon chén quý mới kề môi
Chửa nghiêng, đàn gẩy: kíp đi thôi 
Túy lúy nằm say, cười chi chứ

Quỷ Môn bước đã tới nơi rồi!(2)

Dịch ra thơ lục bát

Trần Trọng Kim:

Rượu nho kèo chén lưu ly,

Uống thì trên ngựa tiếng tì giục sôi.

Say nằm bãi cát chớ cười,

Xưa nay chinh chiến mấy ai đã về.

Thu Tứ:

Bản 1:

Rượu ngon chén quý vừa nâng

Kề môi chửa nhắp đã ngân tiếng tỳ

Nốc say nằm bãi ngủ khì

Ai cười chi kẻ một đi không về...

Bản 2 (thời hiện đại, người uống là cấp chỉ huy):

Mác-ten rót cốc pha-lê

Cụng chưa kịp uống, "... lên xe", lính mời

Dô! Dô! Cấm đứa nào cười

Mai giao chiến biết còn đời hay không!...

Bản 3 (thời hiện đại, người uống là chiến sĩ):

Gò Đen còn nửa bi-đông

Mở chưa kịp uống, "Tập trung!" vang trời

Biết đâu mai sớm xong đời

Tối nay xài hết, miễn cười, anh em!

___________

(1) "Sa trường" có hai nghĩa: bãi cát và chiến trường, ở đây không biết nghĩa nào.

(2) Thơ xưa (không nhớ tên bài) có câu: "Quỷ Môn quan! Quỷ Môn quan! Thập nhân khứ, nhất nhân hoàn!", nghĩa là: "(...) Mười người ra đi, chỉ một người trở về!". Nguyễn Du cũng có bài thơ chữ Hán nhan đề "Quỷ Môn quan", đề vịnh một chỗ núi non hiểm trở thuộc tỉnh Lạng Sơn.