Sau đây là Tuyển 2. Tất cả các bài đều từ tập Xem đêm và đều xuất hiện ngẫu nhiên chứ không được sắp xếp theo một thứ tự nào.(2)

Vết thơm

Em về phố rồi
Trái ổi chín
Để nhiều vết bấm
Mấy chiếc kiến đen
Ngơ ngác tìm thơm.

........

Có hương trong ổi bay ra
Có hương ở tận đâu xa "bấm" vào
Ổi hương, hết ổi, hết mùi
Em hương, ổi hết, vẫn dài dài thơm! (TT)

Một đốm sao

Đại hội đêm nay
Đủ mặt muôn sao vằng vặc
Xóm lảnh đèn con
Tôi góp với Thiên cầu
Một đốm sao.

........

Đèn con xóm lảnh
Tắt lâu rồi
Bây giờ
Trời thơ lấp lánh
Một cụm Xem đêm. (TT)

Trà

Quất mãi nước sôi
Trà đau nát bã
Không đổi giọng Tân Cương.

........

Giọng Tân Cương dù không đổi, nhưng quất mãi nước sôi sao khỏi nghe xa thăm thẳm!

Thơ Phùng giá đáng "nghìn trà". Nhà thơ đáng được uống trà nước nhất thôi quanh năm suốt tháng...

Khẽ nhìn

Qua ngõ khẽ nhìn
Chẳng thấy em
Sân mưa bụi
Dây phơi xâu hạt nước
Khói bếp ngẩn ngơ
đầu giàn bí
Thoáng bóng em
Tôi bối rối
Mưa bắt đầu nặng hạt.

........

Khẽ nhìn mưa hạt dây xâu
Khẽ nhìn khói sợi bí đầu giàn bay
Vô tình em chẳng biết hay
Trời mưa tôi đứng "trồng cây" khẽ nhìn...(3) (TT)

Nắng hoa ngâu

Bước em xéo bóng
Đi về hai buổi
Càm cắp queo hông
Nắm rau, nón củi
Se sém nỗi ong vàng
Điếng nắng-hoa-ngâu.

........

"Em" của Phùng Cung vậy đó. "Đi về hai buổi", "càm cắp queo hông" khi rau khi củi...

Nắng hoa ngâu là thứ nắng gì? Chắc nóng lắm nên mới "se sém nỗi ong vàng", "điếng" nỗi "tôi"!

Buổi sáng vui

Chưa bảnh mắt
Chích chòe ríu rít
Ong thợ tất tưởi
Khoát đường trên hoa lú bú
Trái ớt đầu cành nung lửa
Kẽ sân cái kiến gieo vừng
Trời, đất hơi nghiêng.

........

Người có hôm cũng như ớt
Chưa bảnh mắt
Nỗi vui gì đó
Nung đỏ cả lòng
Bước bênh bồng
Trong sân thi sĩ gieo vần
Thơ hơi nghiêng. (TT)

Bờ ao thu

Trăng đến ao thu
Cá thổi khuyên vàng
lay mặt nước
Cành khế chua
Chọn giờ đeo ngọc
Tiếng dế long lanh
Bên gốc hoàng tinh
Con giun đất mạ vàng.

........

Thu, ai bảo chỉ có lá vàng? Đêm trăng, ra bờ ao xem:

Dưới nước "khuyên vàng" rung rinh, trên bờ "chữ vàng" uốn éo, khuya một chút trên cây sẽ thấy "ngọc" vàng "long lanh"!

(Có phải tiếng dế gáy làm giọt sương long lanh không nhỉ?! À, còn cái gốc "tinh vàng", nó có vàng ở chỗ nào đâu mà lại nên tên?...)

Chiều soi bãi

Mặt trời hạ thổ
Núi giội chàm
Đò chuyến cuối
Nhìn nhau nhọ mặt
Sữa con so ướt yếm
Thơm mùi khoai luộc
Dốc bến tối gà
Đom đóm rối guồng tơ lửa
Nghe đêm trung giang thả gió
gọi diều.

........

Phùng Cung bảo rồi, thì mọi người đều có thể ngửi thấy "mùi khoai luộc", trông thấy "guồng tơ lửa rối", nghe thấy tiếng "gió gọi diều".

Đây không phải chuyện giác quan tinh tường, mà chuyện một tâm hồn nhậy cảm kỳ lạ với một khung cảnh...

Bữa đẹp

Nhớ mãi bữa trưa
Qua thăm quê ngoại
Ngô trắng lóm lừ
Luộc vừa mỏ sẻ
Cá rói trôi kho
Kho quay cổ lại
Bát ngô cá ôm vùng soi bãi
Tiếng tù và bết gió
Trăng ngủ tím sông.

........

Chịu, không biết "ngô trắng lóm lừ luộc vừa mỏ sẻ" là thế nào, cũng không biết "kho quay cổ lại" là kho ra sao.

Ấy vậy mà đọc đi đọc lại trọn bài thơ Phùng Cung, thấy rõ ràng chính mình cũng vừa được dùng một "Bữa Đẹp"!

"Tiếng tù và bết gió", chao ơi, gợi cảm nào hơn.

Chợ xuân (xưa)

Chim hót giao kèo
Lay nắng nhả tơ
Ngã ba hội gió
Hương ngô, khoai, lúa
Đường thiên lý
Bướm bay đầu giải yếm
Chợ mải vào xuân
Nhịp trống xẩm ngả nghiêng.

........

Phùng Cung sinh năm 1928. Nếu nhà thơ đi "chợ xuân (xưa)" năm 15 tuổi, thì chợ họp cách nay độ bẩy chục năm.

Nghe "chim hót giao kèo", ngắm "nắng nhả tơ", vui bước ra "ngã ba hội gió", hít thở "hương ngô, khoai, lúa", rồi tung tăng trên "đường thiên lý", vừa... tung vừa theo dõi "bướm bay đầu giải yếm", khéo ra đến chợ lúc nào không hay.

"Chợ mải vào xuân", còn người đi chợ cũng mải "nghiêng ngả" vào xuân theo "nhịp trống xẩm"!

Chơi hoa thị (hoài niệm)

Hương thị vườn trưa
Đẵm bàn tay chín tuổi
Vách buồng thơm
Thấm thoắt bảy vầng trăng
Hoa đếm tuổi em
Trăng vừa mười sáu
Em đi lấy chồng
Hoa níu vách - trăng tà.

........

Hoa thơm đẵm tay
Em thơm đẵm vách
Hoa còn em mất
Buồng ơi trăng ơi. (TT)

Nắng hoang

Lòng rừng róc rách
Tìm về biển cả
Suối nhỏ hành hương
Dưới nắng hoang
Lá nhìn theo
Chim ngừng thánh thót
Chợt mùi khói sóng đại dương.

........

Nước đi rành rẽ từng dòng
Suối khe róc rách nên sông cuộn cuồn...
Nước về bát ngát mông lung
Non cao bỗng chốc mưa tuôn kín trời... (TT)

_________

(1) Bài tổng quan nhan đề là "Phùng Cung - Lời cuối của quê".

(2) Xem đêm in lần đầu năm 1995, tái bản lần đầu năm 2011. Trong bản 2011 có một số bài không thấy trong bản 1995, chẳng hạn bài Nắng Hoang tuyển ở đây.

(3) "Trồng cây" tức "trồng cây si".