Trở về
thấy mình. . . như sương
 
 Yêu Quê Hương
Quách Giao
Yêu quê hương anh đã gởi tâm hồn vào bài viết:

NƠI ĐÂU CŨNG LÀ QUÊ NHÀ

Quê nhà thân thương ở nơi đâu? Tìm mãi nào gặp mặt. Từ 10 tuổi phải đi ở đậu. Dưới bao mái nhà của những người chủ xa lạ, tại những nơi chốn không quen. Rồi đâu đâu cũng trở thành thân thương. Năm ba chủ nhà ngỏ lòng trông cậy, rồi thương mến xem như con.

Còn quê hương vĩnh hằng ở đâu? Hay đó chỉ là một ước vọng ảo? Chỉ sống và được nuôi dưỡng trong một giấc mơ, trong tưởng tượng. Tìm nó ở đâu? địa điểm nào?

Đã đến tuổi sáu mươi. Đâu đâu cũng trở thành đất sống. Sự che chở và đùm bọc, niềm thân thương và tin cậy, nỗi an tâm và an lạc; phải chăng đó là một số thuộc tính của quê hương?

Quê hương trong vui buồn, sướng khổ; quê hương trong hiểu biết, trí tuệ; quê hương với mọi loài, mọi vật cùng sống. Khi đã hoàn toàn hoà nhập nhau thì còn gì để thắc mắc, tra hỏi? Lý trí, tư duy nào xen vô?

Con người có xa quê hương, có nhớ quê hương mới cảm thông được tấm lòng thi nhân Quách Tấn qua bài thơ Về Thăm Nhà Cảm Tác trong tập thơ đầu tay Một Tấm Lòng:

Quê người dong ruổi bấy nhiêu lâu,
Vườn cũ về thăm cảnh dãi dầu!
Trống trải ba gian nhà nhện choáng,
Ngửa nghiêng bốn mặt giậu bìm leo!
Cội tùng bóng ngả sương rơi lệ !
Ngõ trúc mây che cuốc dục sầu!
Lẳng lặng bên thềm ôn chuyện cũ...
...Giựt mình ngỡ đến chốn nào đâu?
Trở lại thăm triền non khu khai thác đá vôi cạnh thành phố Gosslar. Nơi đây đã cùng sinh viên trồng hàng ngàn cây cảnh quan. Vắng vẻ. Gió lạnh buốt. Cô đơn.

Ơ kìa! Hoa gì vẫy gọi xa xa...trên dải đất mà chúng tôi đã từng trồng trọt.

Tôi đến gần.

Ôi! Một nhánh hồng "dại". Mà không. Nó cũng có tên đấy chứ! Rosa camina, tên khoa học. Chao ơi, thật thân thương ấm áp. Cảm giác lẻ loi biến mất. Con tim thanh thản khinh an.

Cảm xúc, bồi hồi, những vần thơ chân thật được thốt ra từ tim:

Quê Nhà Nơi Đây

đồi cao
gió rét cắt da
quê nhà thăm thẳm
đường xa
gối chồn!
ai kia?
vẫy gọi triền non
nhánh hồng dại nở
trăm con bướm ngà
mỉm cười
đầm ấm
thiết tha
hôn hoa trân trọng
quê nhà
nơi đây!

Lòng tự nhiên bỗng nhớ đến những loài hoa dại nơi quê hương đã nở trọn tâm hồn trong những bài thơ của Quách Tấn:
Cánh Hoa Sim

Mưa xửng rừng thêm vắng
Mong tìm một bóng chim
Gió rung cành rụng nắng
Bừng sáng cánh hoa sim.
(Mộng Ngân Sơn)

Hoa sim tím chỉ đẹp nơi hoang vắng vì là một loài hoa hoang dại không hương nhưng ở trong khung cảnh Dưới không gian tạnh mưa trong rừng vắng chỉ một mình hoa đơn côi hé nở trong nắng . Cái đơn côi, thanh tịnh này đã làm cho khu rừng vắng sống động và đầy ý nghĩa.

Trong thơ Quách Tấn phần nhiều hoa là hoa đồng nội như hoa rau muống, hoa dú dẻ, hoa cau v.v.. đều gợi đến tình quê hương.

Như Mùi Hoa Cau

Vườn xưa muôn cách trở
Phảng phất mùi hoa cau
Sương xuống thềm trăng lặng
Đôi trời thương nhớ nhau.
(Mộng Ngân Sơn)

Và Màu Trưa

Nghiêng nghiêng giàn nắng hạ
Hoa mướp trải huỳnh kim
Nương trưa vòng võng lá
Âu yếm tình đôi chim.
(Giọt Trăng)

Quê nhà là nơi chôn rau cắt rốn, là chổ nương tưa thân thương và an tâm, là nơi tin cậy để trở về sau những ngày tha phương...Quê nhà là ký ức, là hoài niệm. Có người nói rằng con người chỉ có một quê hương mà thôi. Nói thế có phần phiến diện. Trong thời đại mới con người có thể có nhiều quê hương. Và tình yêu quê hương vẫn nồng thắm tuy ở bất cứ nơi đâu.

Nhà thơ Quách Tấn vì sinh kế phải đi đó đây và trên bước đường sinh sống đã có những dòng thơ tâm sự :

Nhớ Nhà

Nha Trang, Trường Định, Phú Phong
Nước mây chung một tấm lòng chia ba
Khi hôm mộng trở về nhà
Tỉnh ra chẳng nhớ rõ là về đâu.
(Trăng Hoàng Hôn)

Quê nhà cũng là nơi chốn an nghĩ cuối cùng, một cõi mộng huyền diệu đâu đây, "dường như có mà không, dường như không mà có" (Quách Tấn). Nó quá gần song lại rất xa, không dễ thấy được. Nó không chỉ là cội nguồn của mộng mơ, của suy nghĩ, tìm kiếm trong hoạt động của đời sống. Nhưng tỉnh thức được, cảm thụ được quê nhà này, có cần phải khổ nhọc leo tận đỉnh núi cao hay bước đến chổ tận cùng của vũ trụ chăng?

Đã nhiều lần nhìn ngắm rất lâu những đồng cỏ mênh mông trên những vùng bảo vệ thiên nhiên có cả Herberhausen. Mỗi mùa một hình trạng và màu sắc khác nhau. Mùa xuân. Cỏ non xanh. Thật khả ái. Trời xanh ngát. Tiếng chim ngọt ngào. Những cơn gió ru êm. Một biển sóng mềm mại lượn xa đến tân chân trời.. Nỗi nhớ quê nhà, gia đình và bạn thân lắng dịu. Trời xanh, nắng gió, sóng cỏ lượn, tiếng chim... nào ai vướng bận với quê nhà. Thong dong tự tại đó đây. Niềm thanh thản làm cho con tim trống rổng với những gì trói buộc.
 

Gió trôi mềm sóng lụa
Đồng cỏ chim reo ca
Hư không buông tiếng nhạc
Nào ai bận quê nhà.
Lê Triều Phương
* * *
(<- trang trước)  /  (-> trang sau)