Chim Việt Cành Nam            [  Trở Về  ]            [ Trang Chủ ]               [ Tác giả ]
Truyền thuyết dân gian
của thời đại chúng tôi

hay: Tiền-sử của Chủ nghĩa tư bản cao độ

Warera no jidai no Folklore

MURAKAMI HARUKI
Phạm Vũ Thịnh dịch

 
Đây là chuyện thực, đồng thời là chuyện ngụ ngôn. Mà cũng là truyền thuyết dân gian của thời đại những năm 1960 của chúng tôi. 

Tôi sinh năm 1949, lên trung học năm 1961, vào đại học năm 1967. Và đã đón tuổi đôi mươi giữa những náo động ầm ĩ của thời đại ấy. Vì thế lứa chúng tôi quả thật là "lớp trẻ của thời 60" đúng theo nghĩa ấy. Đúng vào lứa tuổi chưa trưởng thành, dễ bị tổn thương nhất, do đó chính là lứa tuổi quan trọng nhất của đời người, chúng tôi đã hít thở đầy lồng ngực cái không khí hung bạo hoang dại của thời đại những năm 1960, và tất nhiên là đã say đắm trong đó như một định mệnh không tránh được. Với đầy đủ nhạc đệm từ Beatles, Doors cho đến Bod Dylan.

Thập niên 1960 quả thật là thời đại có gì đó đặc sắc. Bây giờ nhớ lại, thấy như thế, mà ngay lúc sống trong thời đại ấy, cũng đã nghĩ thế. Thời đại này có gì đó đặc sắc.

Chẳng phải là tôi cảm-thương trong hoài niệm, hay tự hào gì về thời đại mà mình đã trưởng thành. Chứ có ai ở cái xứ nào mà vì lý do gì lại phải tự mãn về một thời đại nào đó đâu. Tôi chỉ thuật lại sự thực như một sự thực, thế thôi. Vâng, quả thật thời đại ấy có gì đó đặc sắc. Mặc dù tôi nghĩ rằng những gì trong thời đại ấy chẳng phải là thứ gì đặc biệt hiếm có. Những thứ như nhiệt lượng phát sinh từ chuyển động của thời đại, những hứa hẹn được giương lên, thứ vinh quang hạn chế được tạo nên từ một loại hành động nào đấy trong một thời kỳ nào đấy, và nỗi bồn chồn hăm hở không tránh được như khi dòm vào kính viễn vọng đặt ngược, cùng những anh hùng và kẻ gian ác, say đắm và vỡ mộng, tử vì đạo và đổi đạo, tổng luận và biệt luận, trầm mặc và hùng biện, rồi thời gian chờ đợi nhàm chán mỏi mòn, vân vân và vân vân... Những thứ ấy thì thời đại nào mà chẳng có, ngay cả bây giờ đây cũng có nữa. Thế nhưng thời đại của chúng tôi (xin tha thứ cho biểu hiện có phần khoa-trương này) thì những thứ ấy đã tồn tại từng thứ một, rõ ràng như có thể nắm trong tay được. Từng thứ một đã bày ra rõ ràng trên ngăn tủ. Cầm lên tay thì rõ ràng chắc chắn, chứ không như bây giờ, thứ gì cũng dính theo hàng dãy những phụ tùng phức tạp, như loại quảng cáo khoác áo choàng che giấu ẩn ý, lỉnh kỉnh những thứ gọi là thông tin liên hệ hữu ích, những mẫu phiếu giảm giá, những lựa chọn nâng cấp, hấp dẫn mà phức tạp quá. Cứ phải ôm lấy một đống cẩm nang sử dụng -"Vâng, đây là cẩm nang giải thích cơ sở, đây là cẩm nang cấp trung, còn đây là cẩm nang ứng dụng cấp cao, và đây là sách chỉ dẫn cách nối vào máy cao cấp hơn..."-. Chứ thời ấy thì chỉ đơn giản là cầm món đồ lên tay mà mang về nhà là được rồi. Không khác gì mua gà con từ chợ đêm. Cực kỳ đơn giản mà hoang-sơ. Và có vẻ đó là thời đại cuối cùng mà cách làm đơn giản ấy còn có thể dùng được. Đó là thời tiền-sử của Chủ nghĩa tư bản cao độ.

Vậy thì, hãy nói sang chuyện đàn bà. Chuyện quan hệ tính dục náo động, vừa vui thích vừa buồn thảm giữa chúng tôi, thời ấy vừa gắn được vào người một bộ phận sinh dục mới toanh, và các cô, thời ấy vẫn còn là thiếu nữ. Đây là một chủ đề của bài này.

Trước nhất, nói về trinh tiết. Chữ trinh tiết khiến tôi liên tưởng đến đồng cỏ mùa xuân trong một buổi chiều trời đẹp. Chẳng hiểu tại sao lại như thế. Ở thời đại những năm 1960 thì trinh tiết vẫn còn có một ý nghĩa trọng đại hơn bây giờ nhiều. Theo cảm nhận của tôi, tất nhiên chỉ có thể nói phỏng chừng thôi chứ đâu có dựa vào kiểm tra gì, thời đại của chúng tôi thì tỉ lệ các cô gái mất trinh trước năm hai mươi tuổi vào khoảng năm mươi phần trăm. Ít nhất thì chung quanh tôi, tỉ lệ là như thế đấy. Nghĩa là khoảng nửa số thiếu nữ, tuy có ý thức hay không thì không biết, vẫn còn tôn trọng trinh tiết.

Bây giờ nghĩ lại, có lẽ phần đông các thiếu nữ trong thời đại của chúng tôi, có thể gọi họ là phái trung dung, cho dù kết cuộc là trinh nữ hay không, trong lòng hẳn cũng đã hoang mang rất nhiều về vấn đề này. Có lẽ họ nghĩ thời đại này thì khó mà quan trọng hoá chuyện trinh tiết được, thế nhưng mặt khác cũng không thể đoan-quyết rằng trinh tiết chẳng có ý nghĩa gì, chỉ là chuyện ngốc nghếch mà thôi. Vì thế kết cuộc, cứ nói quách ra rằng, các cô còn trinh hay không, chỉ là chuyện thời cơ mà thôi. Nghĩa là tuỳ theo trạng huống, tuỳ theo đối tác thôi. Tôi nghĩ đó là lối suy nghĩ, lối sống rất thoả đáng.

Và tầng lớp thiếu nữ ấy là khối đa số tương đối thầm lặng bị kẹp giữa lớp người phóng túng và lớp người bảo thủ. Từ các cô chủ trương rằng tính dục là thể thao, cho đến các cô xác-tín rằng trinh tiết phải được bảo toàn cho đến khi thành hôn. Và trong đám nam nhi chúng tôi cũng có người khăng khăng chỉ muốn kết hôn với trinh nữ mà thôi.

Thời đại nào cũng vậy, có đủ loại người, đủ loại giá-trị-quan. Nhưng thời đại những năm 1960 khác với những thời đại lân cận ở chỗ chúng tôi đã xác-tín rằng: nếu thời đại của chúng tôi cứ tiến hành song suốt được như thế thì lúc nào đấy, sự khác biệt về giá-trị-quan ấy sẽ vùi lấp đi được. Peace! Hoà bình cho toàn thế giới!

*

Đây là chuyện của người tôi quen.

Hắn là bạn cùng lứa của tôi ở trường trung học cấp ba. Nói ngắn gọn thì hắn là người làm giỏi tất cả mọi chuyện. Học giỏi, thể thao giỏi, tử tế, có tư cách lãnh đạo. Dù không đặc biệt đẹp trai nhưng khuôn mặt sáng sủa, dễ nhìn. Luôn luôn làm trưởng lớp, như chuyện đương nhiên. Giọng nói dễ nghe, hát hay nữa. Lại có tài hùng biện. Lần nào thảo luận toàn lớp, hắn cũng là người nói ý kiến chung kết. Tất nhiên, ý kiến ấy chẳng đến mức độc sáng gì. Thế nhưng đâu có ai đòi hỏi ý kiến độc sáng gì trong các buổi thảo luận trong lớp ấy? Chúng tôi lúc ấy chỉ đòi hỏi dù gì đi nữa cũng chấm dứt sớm giùm cho. Mà quả thật, lúc hắn mở miệng nói ý kiến đúc kết thì vừa đến lúc thảo luận xong. Trong ý nghĩa đó, có thể nói hắn là người đáng quý. Trên thế gian này, vẫn có vô số những trường hợp không cần đến tính độc sáng, hoặc nói khác đi, trường hợp không cần tính độc sáng vẫn nhiều hơn.

Hắn cũng là người tôn trọng quy luật và lương tâm. Trong giờ học sinh tự học không có thầy giáo, nếu có ai đùa giỡn ồn ào thì hắn ôn tồn cảnh cáo ngay. Hắn là người không có chỗ nào chê được. Thế nhưng một gã trai kiểu ấy suy nghĩ những gì trong đầu, thì tôi không tưởng tượng ra được. Đôi lúc tôi muốn lôi cái đầu hắn ra khỏi cổ mà lắc xem có gì bên trong. Lắc xem tiếng kêu như thế nào. Tuy nhiên, các nữ sinh thì thích hắn lắm. Mỗi lần hắn đứng lên phát biểu gì đấy là các cô lại đắm đuối nhìn hắn một cách mến phục. Có bài toán nào khó giải, các cô lại đến hỏi hắn. Hắn được lòng người gấp hai mươi bảy lần tôi. Thật tình hắn là một người như thế.

Tôi nghĩ những ai đã học ở trường công lập trung học phổ thông thì hiểu được là quả thật có mẫu nam sinh như thế. Lớp nào hẳn cũng có một người kiểu ấy, chứ không có thì lớp học không hoạt động trôi chảy được. Chúng ta trải qua giáo dục học đường suốt một thời gian dài, tự nhiên mà ôm vào mình đủ thứ cẩm nang sinh hoạt. Một trong những trí tuệ mà tôi thu thập được từ đấy là: dù muốn dù không, khi ở trong một cộng đồng thì không thể không chấp nhận sự hiện hữu của mẫu người như thế. Nhưng khỏi nói cũng biết là cá nhân tôi thì không ưa gì mấy mẫu người như thế. Không hợp tạng. Tôi thì thích người không hoàn toàn, mà cho cảm giác là người-thật hơn. Thế nên, dù chung lớp suốt một năm học, nhưng tôi hầu như không giao thiệp gì với hắn. Hầu như đã chẳng nói chuyện gì với nhau. Lần đầu tiên tôi và hắn nói chuyện với nhau là vào kỳ nghỉ hè năm thứ nhất đại học. Cả hai đi tập ở một trường dạy lái xe nên mới gặp mặt nhau mà nói chuyện. Có lúc cùng uống trà đợi giờ tập lái. Trường dạy lái xe thì đúng là chỗ nhàm chán, nên gặp được ai quen biết thì muốn nói chuyện lắm. Tôi chẳng nhớ là đã nói chuyện gì với hắn ở đấy, nhưng cũng không có ấn tượng xấu nào lưu lại. Mà thật lạ lùng là chẳng còn ấn tượng gì về hắn cả, dù tốt hay xấu. Vả lại, trước khi lấy được bằng lái xe tạm thời thì tôi đã gây nhau với người dạy lái rồi bỏ nửa chừng, nên thời gian giao thiệp với hắn cũng quá ngắn.

Sau này, tôi nhớ đến hắn thì chỉ nhớ chuyện hắn có bạn gái thôi. Cô ấy học lớp khác, nổi tiếng là một trong vài người đẹp nhất trường. Vừa đẹp, vừa học giỏi, thể thao khá, có khả năng lãnh đạo, luôn luôn nói ý kiến đúc kết cuối cùng trong các buổi thảo luận trong lớp. Lớp nào hẳn cũng có một nữ sinh như thế.

Nói tóm lại, đó là một cặp thật xứng đôi.

Tôi được thấy họ ở nhiều nơi. Giờ nghỉ trưa thường thấy họ ngồi bên nhau trò chuyện. Giờ về cũng chờ nhau về chung. Đi cùng chuyến tàu điện, tuy xuống hai ga khác nhau. Hắn thuộc đội bóng đá, cô thuộc ban ESS (tôi không biết bây giờ còn dùng chữ ESS không, chứ có nghĩa là Ban nói tiếng Anh đấy). Sinh hoạt ban-đội nếu không xong cùng giờ thì người xong trước đến thư viện ngồi học và chờ. Có vẻ họ cứ có giờ rảnh là gặp nhau và chuyện trò liên miên với nhau. Tôi nhớ là mình đã thán phục họ sao mà có lắm chuyện để nói với nhau như thế.

Tụi tôi (tức là tôi và đám bạn không-được-hoàn-hảo, chơi chung với nhau) chẳng ai chế nhạo gì cặp ấy cả. Cũng chẳng bàn tán gì về họ.

Bởi chuyện của cặp ấy chẳng có chút khe hở nào để trí tưởng tượng của tụi tôi chen vào được cả. Chuyện của họ hiện hữu một cách đương nhiên. Người con trai lý tưởng và người con gái lý tưởng. Mr Clean và Miss Clean. Như là quảng cáo kem đánh răng vậy. Cặp ấy có nghĩ gì, có làm gì đi nữa, tụi tôi cũng hoàn toàn chẳng quan tâm chút nào. Hứng thú của tụi tôi lúc ấy phải sống động hơn nhiều. Ở những thứ như chính trị, nhạc Rock, tính dục, ma tuý,... Tụi tôi đến hiệu thuốc, gắng tìm cách mua được bao cao su, và tập luyện cách mở nịt ngực bằng một tay. Tụi tôi chế tạo bột chuối, cho vào ống điếu, đốt hút, vì nghe nói thay thế được ma tuý LSD. Kiếm được thứ cỏ giông giống cần sa, phơi khô, cuốn lại thành điếu mà hút. Tất nhiên, chả có hiệu quả gì cả. Nhưng thế là tốt rồi. Bởi đó là một thứ nghi thức tế lễ. Tụi tôi cảm thấy khoái trá vì nghi thức ấy. Vào thời kỳ như thế thì ai mà thích thú gì chuyện Mr Clean và Miss Clean?

Hiển nhiên là tụi tôi vừa khù khờ vừa ngạo mạn. Hoàn toàn chẳng hiểu cuộc đời là cái thứ gì. Trong thế giới hiện thực của tụi tôi, chẳng có Mr Clean và Miss Clean. Ðó chỉ là huyễn tưởng thôi. Thứ đó chỉ có ở vườn chơi Disney Land hoặc trong thế giới của quảng cáo kem đánh răng. Mà huyễn tưởng trong trí tụi tôi hay huyễn tưởng trong trí của cặp ấy, cũng chẳng khác nhau bao nhiêu.

Đây là chuyện của cặp ấy. Chẳng phải là chuyện thú vị gì, mà cũng chẳng cho được một bài học nào. Thế nhưng vẫn là chuyện của chính họ. Và cũng là một truyền thuyết dân gian của thời đại chúng tôi.

Tôi nghe từ miệng hắn như thế này. Chỉ là chuyện buột miệng nói ra sau khi đã cạn những chuyện trên trời dưới đất trong lúc đưa cay vài ly rượu vang. Vì thế có lẽ không thể gọi là chuyện thật theo ý nghĩa nghiêm túc được. Vả lại, có chỗ tôi đã nghe qua mà quên đi, hay có những chi tiết tôi đã phải tưởng tượng ra cho hợp với câu chuyện nữa. Và cũng có chỗ tôi cố ý chuyển đổi để khỏi gây phiền nhiễu cho những nhân vật có thực, ở chừng mực sao cho cốt truyện không bị trắc trở. Nhưng tôi nghĩ rằng thực tế đã xảy ra gần đúng như thế. Dù có quên phần nào chi tiết, tôi vẫn nhớ rõ giọng điệu hắn kể chuyện. Tái hiện được giọng điệu ấy là yêu cầu quan trọng nhất trong việc viết thành văn chương những gì đã được người ta kể lại. Chỉ cần nắm bắt được giọng điệu ấy là chuyện kể trở thành chuyện thật. Dù sự thật có lẽ đã khác đi đôi chút chăng nữa, chuyện kể vẫn là chuyện thật. Có khi đôi chút khác đi ấy lại làm tăng vẻ thực của câu chuyện nữa. Ngược lại, trên đời này vẫn có những chuyện mà dù tất cả chi tiết đều đúng, lại chẳng phải là chuyện thật. Những chuyện kiểu này thường nhàm chán, có khi còn nguy hiểm nữa. Dù gì đi nữa, những chuyện như thế thì chỉ cần ngửi chút hơi hướm cũng đủ nhận ra ngay.

Xin nói trước một điều nữa rằng, hắn là một người kể chuyện hạng tồi. Không hiểu sao, vị thần rộng rãi đối với hắn trên tất cả các phương diện khác, riêng về tài năng kể chuyện thì lại keo kiệt. Tuy loại tài năng quê mùa này thì không ích lợi gì cho đời sống thực tế cả. Vì thế, thành thật mà nói thì lúc nghe hắn kể chuyện, tôi đã bất giác muốn ngáp dài vài lần rồi, tuy đã cố kiềm lại được. Cũng có lúc hắn lạc đề một cách vô cớ. Có lúc hắn kể vòng vòng lặp lại cùng chỗ. Và mất thì giờ nhiều để nhớ lại mà kể. Hắn đã cầm lên tay từng mảnh vụn của câu chuyện, ngắm nghía cẩn thận, đến lúc chấp nhận được là không có gì sai mới sắp xếp từng mảnh một theo đúng thứ tự, lên bàn. Thế nhưng thứ tự ấy thỉnh thoảng vẫn sai trật đi mất. Tiểu thuyết gia, nhà chuyên môn kể chuyện là tôi đây, đã phải chuyển đổi thứ tự của những mảnh vụn ấy, lấy keo ghép dán lại thận trọng tỉ mỉ mới thành được câu chuyện.

Chẳng hiểu sao tôi và hắn đã gặp lại nhau ở thành phố Lucca miền Trung nước Ý. Khoảng ấy, tôi sống trong một căn phòng thuê ở Roma. Nhằm lúc vợ tôi phải về Nhật vì công việc, tôi ở lại một mình thư thả vui thú du lịch bằng xe lửa. Từ Venetia qua Verona, Mantova, Modena, ghé lại Lucca. Đây là lần thứ hai tôi đến Lucca. Thành phố yên tĩnh. Ngoại biên thành phố có quán ăn bán món nấm rất ngon.

Còn hắn đến Lucca vì chuyện buôn bán. Tình cờ cả hai ở chung khách sạn. Thế giới nhỏ hẹp thật.

Tối hôm ấy, chúng tôi dùng bữa chung trong quán ăn. Cả hai đều đi du lịch một mình, và đều đang chán ngấy. Theo với tuổi tác, du lịch một mình đâm ra chán ngấy. Lúc còn trẻ thì khác. Dù đi một mình hay đi với ai khác, du lịch đến đâu cũng tha hồ vui thích. Nhưng tuổi cao lên rồi thì hết. Du lịch một mình chỉ vui thú đâu được 2, 3 ngày đầu mà thôi. Dần dần, phong cảnh trông rườm mắt quá, giọng nói người ta nghe rườm tai quá. Nhắm mắt lại thì nhớ đến những chuyện xưa mà mình ghét. Làm biếng xuống quán ăn, cảm thấy thời gian chờ tàu điện sao mà dài quá. Lắm lần nhìn đồng hồ. Nói tiếng ngoại quốc sao mà phiền phức quá.

Thế nên, chúng tôi có lẽ đã thở ra nhẹ nhõm khi trông thấy nhau. Chúng tôi ngồi ở bàn trước lò sưởi trong quán ăn, gọi chai vang đỏ thượng hạng, ăn món nấm khai vị, món mì nấm, món thịt nướng nấm.

Hắn tìm đến Lucca để mua đồ gỗ dùng trong nhà. Hắn kinh doanh một hãng nhập cảng chuyên về đồ gỗ Âu Châu. Tất nhiên rất thành công. Hắn không làm bộ tự mãn mà cũng chẳng gợi ý tự mãn, chỉ đưa tôi một danh thiếp và nói đang làm một hãng nhỏ, thế thôi, nhưng chỉ nhìn sơ cũng hiểu là hắn đã thành công vượt bực rồi. Hiểu được từ trang phục của hắn, từ lối nói chuyện, nét mặt, cử chỉ, phong thái của hắn. Thành công đã thấm sâu vào con người hắn rồi. Đến cả tôi cũng cảm thấy khoan khoái lây. Hắn bảo đã đọc tất cả các tiểu thuyết của tôi: -"Tôi nghĩ là cậu và tôi có lẽ suy nghĩ khác nhau và nhắm đến những đích khác nhau. Thế nhưng, có khả năng kể được chuyện gì đấy cho người khác nghe, thì đúng là điều tuyệt vời." Hắn nói.

Có lý lắm. -"Nếu kể được một cách trôi chảy." Tôi tiếp lời.

Lúc đầu chúng tôi nói chuyện về nước Ý. Tàu điện chạy tuỳ tiện không đúng giờ giấc, các bữa ăn kéo dài tốn thì giờ,... Thế nhưng, không hiểu sao lúc chai rượu vang thứ hai được mang đến thì hắn đã bắt đầu câu chuyện này. Và tôi lắng nghe, thỉnh thoảng lại đệm nhịp theo hắn. Có lẽ từ lâu rồi, hắn đã mong muốn có người nghe hắn kể chuyện ấy. Nhưng đã chẳng kể được với ai. Nếu không có quán ăn thoải mái trong khu phố nhỏ vùng Trung-bộ nước Ý này, không có chai rượu vang Coltibuono 1983 thơm ngon này, không có ngọn lửa ấm cúng bập bùng trong lò sưởi này, thì có lẽ câu chuyện này đã không có dịp được kể lại.

Hắn đã kể như sau:

*

-"Tôi thì từ ngày xưa đã cho rằng mình là người nhàm chán." Hắn nói. -"Ngay từ hồi nhỏ tí đã là một đứa bé không bao giờ lọt ra ngoài khuôn khổ. Lúc nào cũng thấy chung quanh mình có khuôn khổ gì đấy, phải chú ý mà sống sao cho đừng lọt ra ngoài khung ấy. Lúc nào trước mắt tôi cũng thấy có đường vạch rõ. Cứ như là lằn vôi trên đường cao tốc nhắc nhở. Men theo lằn xe bên phải về hướng nào đấy, coi chừng sắp có khúc quẹo, cấm qua mặt,... chẳng hạn thế. Cứ làm đúng những chỉ thị ấy, là mọi việc song suốt thôi. Việc gì cũng thế. Cứ làm đúng thế thì được mọi người khen ngợi. Mọi người thán phục. Lúc nhỏ thì tôi đã tưởng tất cả mọi người khác cũng nhìn thấy như mình. Nhưng về sau tôi biết là không phải thế."

Hắn nâng ly rượu hướng về ánh lửa và ngắm nghía một lúc.

-"Đời tôi, ít nhất khoảng đầu là như thế, và trong ý nghĩa ấy thì đã rất thuận buồm xuôi gió. Chẳng có gì đáng gọi là vấn đề cả. Thế nhưng bù lại, tôi đã chẳng nắm được ý nghĩa của đời mình là gì. Càng lớn lên, mối băn khoăn ấy lại càng mạnh lên. Tôi chẳng hiểu mình tìm kiếm gì. Thứ gì tôi cũng giỏi cả, từ Toán, Anh ngữ cho đến thể thao. Bố mẹ tôi khen ngợi, thầy cô tán thưởng, lại vào được đại học tốt. Thế nhưng tự mình không hiểu mình hướng về chuyện gì, mình muốn làm gì. Những năm đại học, tôi hoàn toàn chẳng rõ mình nên chuyên ngành nào. Nên chọn khoa luật, nên theo kỹ thuật, hay nên đi y khoa. Khoa nào thấy cũng được cả. Khoa nào tôi cũng nghĩ là mình làm được. Thế nhưng tách bạch ra là khoa nào, thì lại lúng túng. Cuối cùng tôi đã nghe theo bố mẹ và thầy giáo mà vào khoa luật ở Đại học Tokyo. Bởi các vị ấy bảo đấy là hướng thích hợp nhất. Tôi đã chẳng có phương châm rõ ràng nào cả."

Hắn lại nhấm một ngụm rượu vang rồi hỏi: -"Thế cậu có nhớ cô bạn gái thời trung học cấp ba của tôi không nào?"

-"Fujisawa gì đấy phải không?". Tôi gắng nhớ lại tên cô ấy. Không chắc lắm, nhưng cũng đúng.

Hắn gật đầu: -"Đúng đấy. Fujisawa Yoshiko. Mà chuyện cô ấy, tôi cũng hoang mang như thế. Tôi yêu cô ấy. Thích ở bên cô, nói với nhau đủ thứ chuyện. Tôi đã có thể thổ lộ với cô ấy mọi chuyện trong lòng mình, mà cô ấy cũng thông cảm được mọi điều với tôi. Có thể nói chuyện với nhau hoài hoài được. Quả thật là điều tuyệt vời đấy. Chứ trước khi gặp cô ấy, tôi đâu có bạn nào chuyện trò được với tôi."

*

Có thể nói hắn và Fujisawa Yoshiko là hai đứa sinh đôi về tinh thần. Hoàn cảnh sinh sống của cả hai giống nhau đến mức quái-đản. Cả hai đều có khuôn mặt cân chỉnh, học giỏi, sinh ra để lãnh đạo. Siêu-sao trong lớp học. Cả hai gia đình đều giàu có, mà cha mẹ bất hoà, người mẹ lớn tuổi hơn nên người cha có vợ khác và ít khi về nhà. Cha mẹ không ly dị chỉ vì muốn giữ thể diện đối với thiên hạ thôi. Trong nhà thì người mẹ quyết định mọi chuyện. Cả hai đều nghĩ: làm việc gì cũng phải vượt trội hơn người. Cả hai đều không thể có bạn thân được. Được mọi người biết đến nhưng không làm bạn được. Tại sao thì chẳng rõ. Có lẽ người thông thường, không được hoàn hảo thì chọn bạn cũng thuộc loại người không hoàn hảo như mình. Vì vậy, cả hai đều cô độc thường trực và lúc nào cũng căng thẳng.

Thế rồi, tình cờ họ thân với nhau. Họ cởi mở tâm hồn cho nhau và rồi trở thành người yêu của nhau. Từ đó họ luôn luôn ăn trưa chung, về chung với nhau. Có giờ rảnh lại chung vai sát cánh trò chuyện. Chuyện muốn nói với nhau thì nhiều như núi. Chủ nhật thì học chung. Những lúc chỉ có hai người bên nhau, là lúc họ thư thái nhất. Hai người hiểu rõ tâm tình của nhau như nắm chắc được trong tay vậy. Họ kể cho nhau nghe cảm giác cô độc, mất mát, bất an, và cả những mơ mộng mà họ ôm ấp từ trước đến nay. Kể hoài không chán.

Dần dần, họ ôm ấp nhau mỗi tuần một lần. Thường là trong phòng ở nhà họ. Nhà hai bên đều thường ít có người ở nhà, bố ít khi về, mà mẹ thì nhiều công chuyện nên phải rời nhà ra đi, vì thế cũng dễ dàng cho họ. Hai người đặt ra luật không được cởi áo quần. Và chỉ được dùng ngón tay mà thôi. Cứ thế mà ôm ấp nhau kịch liệt đắm đuối trong khoảng mười, mười lăm phút; sau đó ngồi vào bàn, học chung với nhau.

-"Nào, chừng này đủ rồi chứ nhỉ? Bắt đầu học đi nhé?". Cô ấy vừa nói vừa sửa lại gấu váy. Thành tích học vấn của hai người tương đương với nhau nên họ có thể học hành vui thích, cố gắng và tranh đua như trong trò chơi vậy. Thường đo giờ xem ai giải toán nhanh hơn. Ðối với họ, học tập chẳng phải là chuyện gì khổ nhọc, mà có vẻ như là khả năng thiên bẩm. -"Những lúc như thế thật là vui thích", hắn nói. -"Có thể người khác cho là ngu ngơ, nhưng vui thích thật đấy. Niềm vui thích ấy có lẽ chỉ có những người như chúng tôi mới hiểu được thôi."

Thế nhưng cũng chẳng phải là hắn hoàn toàn mãn nguyện về quan hệ như thế. Hắn cảm thấy thiếu thốn gì đấy. Đúng vậy, hắn muốn ngủ với cô ấy. Hắn đòi hỏi chuyện tình dục thật sự kia. Hắn gọi là "cảm giác hai xác thân hợp lại thành một". Hắn cần điều đó. Đến được đó rồi thì hai người được giải phóng và có thể hiểu nhau sâu đậm hơn nữa. Ðối với hắn, đó là tiến trình tự nhiên của tình cảm.

Thế nhưng cô ấy lại nhìn sự vật từ một quan điểm hoàn toàn khác. Cô mím môi, lắc đầu: -"Em yêu anh lắm chứ. Nhưng em muốn giữ mình trinh trắng cho đến ngày thành hôn." Cô dịu dàng nói. Và dù hắn cố tận dụng mọi lời nói để thuyết phục cô cách gì đi nữa, cô cũng khăng khăng không thuận.

-"Em yêu anh, nhiều lắm chứ. Nhưng chuyện ấy và chuyện này khác nhau. Đối với em thì rõ ràng tách bạch như thế. Em hiểu là không đúng ý anh, nhưng xin anh gắng nhịn. Em van anh. Anh thật lòng yêu em thì kìm chế được chứ nhỉ?".

-"Cô ấy đã nói đến thế thì tôi chỉ còn tôn trọng mà chấp nhận thôi." Hắn nói với tôi thế. -"Đó là vấn đề lối sống của mỗi người, làm sao mà tôi nói gì được. Tôi thì nghĩ trinh tiết chẳng là điều quan trọng. Cho dù cưới phải một cô gái không còn trinh nữa, cũng chẳng sao cả. Cũng không đặc biệt cấp tiến gì mà cũng không mộng tưởng gì, dù vậy, tôi cũng chẳng phải là người bảo thủ. Chỉ là người thực tế, thế thôi. Trinh nữ hay không, đối với tôi chẳng phải là vấn đề hiện thực quan trọng gì mấy. Thật sự quan trọng chính là việc cả hai hiểu được nhau thật chắc chắn mà thôi. Tôi nghĩ thế. Nhưng đấy là suy nghĩ của tôi thôi. Áp đặt suy nghĩ ấy lên người khác thì không được. Phần cô ấy thì có hình tượng cuộc đời mà cô ấy nghĩ ra. Thế nên tôi đành kìm chế vậy. Chỉ dám cho tay vào dưới lớp áo quần mà ve vuốt thôi. Đại khái như thế nào thì cậu hiểu chứ?"

-"Đại khái thì hiểu", tôi đáp. Bởi tôi cũng đã có kinh nghiệm như thế.

Hắn hơi đỏ mặt. Rồi cười mỉm.

-"Chuyện thế thì cũng đành thế. Nhưng cứ ngừng lại ở đấy thì lòng tôi chẳng yên được. Vì chỉ tới nửa chừng thôi. Điều tôi cần là được hợp với cô ấy thành một, mà không bị thứ gì bao bọc ngăn trở cả. Sở hữu lẫn nhau hoàn toàn ấy. Tôi muốn có được dấu hiệu rõ ràng như thế. Tất nhiên là có cả ham muốn nhục dục nữa. Nhưng không phải chỉ có thế. Tôi muốn nói đến cảm giác nhập lại thành một của thể xác. Từ lúc được sinh ra, tôi chưa hề có được cảm giác nhập lại thành một như thế lần nào cả. Tôi lúc nào cũng chỉ có một mình, và lúc nào cũng căng thẳng trong một khuôn khổ nào đấy. Tôi muốn tự giải phóng mình. Có cảm tưởng là tự giải phóng được thì sẽ phát hiện được hình dạng thực của mình mà lâu nay mình chỉ nhìn thấy một cách mờ ảo. Có cảm tưởng là nếu kết hợp được với cô ấy thành một thể chặt-chẽ thì mình phá bỏ được cái khuôn khổ đang bó buộc mình."

-"Nhưng rồi đã không làm được?" Tôi hỏi.

-"Ừ, không làm được." Hắn đáp. Rồi nhìn đăm đăm vào thân gỗ đang cháy đỏ trong lò sưởi một hồi. Mắt hắn trông bằng phẳng một cách kỳ dị. -"Cuối cùng tôi đã không làm được." Hắn nói.

*

Hắn cũng đã thử suy nghĩ nghiêm chỉnh về chuyện kết hôn với cô ấy, và đã quả quyết đưa ý ấy ra bàn với cô. -"Tốt nghiệp đại học xong thì kết hôn được đấy, chẳng có vấn đề gì đâu. Và đám hỏi thì làm sớm hơn được." Cô ấy nhìn khuôn mặt hắn đăm đăm một lúc. Rồi thoảng mỉm cười. Nét mặt tươi cười tuyệt đẹp. Rõ ràng là cô vui mừng nghe được hắn nói những lời ấy. Thế nhưng đồng thời cũng là nét cười có chút gì đấy sầu muộn mà khoan dung, như của một người lõi đời đang phải nghe những lời biện luận non nớt của người trẻ tuổi hơn. Ít nhất thì hắn đã cảm thấy như thế. -"Này, không được đâu anh. Chúng ta không kết hôn với nhau được đâu. Em sẽ kết hôn với người lớn hơn em vài tuổi, còn anh sẽ kết hôn với người nhỏ tuổi hơn chứ. Ðó là trào lưu thông thường trên đời. Phái nữ trưởng thành nhanh hơn phái nam đấy. Và chóng già hơn. Anh chưa hiểu rõ được chuyện đời. Chúng ta kết hôn ngay sau khi tốt nghiệp đại học thì chắc là không song suốt được đâu. Chúng ta sẽ không còn giống như bây giờ nữa. Tất nhiên là em yêu anh chứ. Từ lúc sinh ra đến giờ, em chưa yêu ai ngoài anh. Thế nhưng chuyện ấy và chuyện này khác nhau chứ (nàng vẫn quen miệng nói chuyện ấy và chuyện này khác nhau). Hiện giờ chúng ta là học sinh trung học, còn được bảo hộ khỏi nhiều thứ. Nhưng thế giới ngoài kia thì khác hẳn. To rộng hơn và thực tế hơn. Chúng ta phải chuẩn bị sẵn sàng mới được."

Hắn có cảm giác có thể lý giải được điều cô ấy muốn nói. Ngay cả hắn cũng là người có lối suy nghĩ thực tế hơn nhiều so với đám con trai cùng lứa tuổi. Và nếu trong trường hợp khác mà nghe ý kiến ấy như một lý luận chung chung thì có lẽ hắn có thể tán đồng được đấy. Thế nhưng trường hợp này lại chẳng phải là chuyện lý luận chung chung. Mà là vấn đề của chính bản thân hắn.

-"Anh không đồng ý như thế." Hắn nói. -"Anh yêu em vô cùng và muốn kết hợp với em làm một. Điều này đã rõ ràng và là điều trọng đại đối với anh. Cho dù có phần nào không thích hợp với thực tế đi nữa, anh vẫn nghĩ chẳng là vấn đề gì hệ trọng. Anh yêu thương em đến như thế đấy. Anh yêu em."

Cô ấy lại lắc đầu. Như khăng khăng nói: "Chẳng làm sao hơn". Rồi cô vuốt tóc hắn. -"Chúng ta hiểu gì về tình yêu nào?", cô nói. -"Tình yêu của chúng ta chưa được thử thách gì cả. Chúng ta chưa hoàn tất một trách nhiệm nào. Chúng ta vẫn còn là trẻ con. Cả anh và em cũng thế."

Hắn chẳng nói được gì hơn. Chỉ buồn quá. Buồn vì mình đã không thể phá đổ mà thoát ra ngoài bức tường vây hãm mình. Bức tường mà chỉ mới đây thôi, hắn đã tưởng là để che chở cho hắn. Nhưng bây giờ, lại ngăn chận bước tiến của hắn. Hắn cảm thấy mình bất lực. Nghĩ mình chẳng làm gì nên chuyện cả. Có lẽ rồi mình cứ thế mà bị vây chặt trong khuôn khổ này, chẳng bao giờ thoát ra ngoài được, sẽ già đi trong cuộc đời vô vị.

*

Kết cuộc, hai người vẫn quan hệ như thế cho đến lúc xong trung học cấp ba. Đợi nhau trong thư viện, học chung, mặc nguyên áo quần mà rờ rẫm nhau. Cô ấy hoàn toàn không để tâm gì về sự bất toàn trong quan hệ giữa hai người. Hoặc là đã thích thú vì sự bất toàn ấy nữa. Người chung quanh cũng tưởng là hai người đã vui hưởng tuổi thanh xuân mà không có vấn đề gì. Mr Clean và Miss Clean. Chỉ có mình hắn ôm mãi mối bất mãn thê thiết chẳng ai biết cho.

Thế rồi mùa xuân năm 1967 hắn vào Đại học Tokyo, cô ấy vào một đại học nữ- sinh thanh lịch ở Kobe. Trong số các đại học dành cho nữ giới thì đấy là một trường bậc nhất rồi, nhưng vẫn là một lựa chọn không xứng đáng với thành tích học vấn của cô. Bởi nếu cô muốn, thì đến Đại học Tokyo, cũng vào được nữa kia. Vậy mà cô đã không thi vào. Theo lối suy nghĩ của cô thì điều đó không cần thiết. Bởi cô không đặc biệt muốn học. Mà cũng không đặc biệt muốn tiến thân vào Bộ Tài chính Quốc gia. Cô bảo hắn: -"Em là gái. Khác với anh. Anh là người sẽ tiến thân xuất chúng. Nhưng em thì muốn thư thả sống bốn năm sắp tới. Muốn tạm nghỉ một thời gian. Chứ kết hôn rồi thì người đàn bà đâu còn làm gì được nữa?".

Điều đó làm hắn thất vọng. Hắn tưởng là cả hai cùng lên Tokyo, thay da đổi thịt làm mới quan hệ một lần nữa. Hắn đã khuyến dụ cô ấy cùng lên Tokyo. Nhưng cô vẫn lắc đầu như trước.

Kỳ nghỉ hè năm thứ nhất đại học, hắn trở lại Kobe, và hẹn hò với cô ấy hầu như mỗi ngày. Đúng vào kỳ nghỉ hè năm đó, tôi đã gặp mặt hắn ở trường dạy lái xe. Họ đã đi chơi nhiều nơi trên chiếc xe cô ấy lái, và ôm ấp nhau như ngày xưa. Thế nhưng giữa hai người đã có gì thay đổi, hắn không thể không nhận ra điều đó. Không khí hiện thực đã bắt đầu im lìm len lỏi vào rồi.

Cũng chẳng phải thay đổi gì cụ thể đột ngột. Mà còn có vẻ kỳ quái như chẳng thay đổi gì cả theo lệ thường. Mọi thứ có vẻ không khác gì ngày xưa, từ lối nói chuyện của cô ấy, lối ăn mặc, chọn đề tài nói chuyện hay ý kiến về chuyện này chuyện kia. Thế nhưng hắn cảm thấy không còn hoà hợp vào thế giới ấy được như trước nữa. Có gì đó đã thay đổi mất rồi. Hắn có cảm tưởng như hành vi lặp đi lặp lại liên tục đã dần dần suy giảm biên độ. Điều đó thì cũng được thôi. Nhưng hắn không nắm được phương hướng sẽ đưa câu chuyện đến đâu. Hắn nghĩ có lẽ chính mình đã thay đổi mất rồi.

Hắn đã sống cô độc ở Tokyo. Ở đại học cũng vẫn không kết bạn với ai được. Thành phố thì đông đúc mà dơ bẩn, thức ăn thì dở tệ. Lối ăn nói của người ta sao mà thô tục quá. Ít nhất thì hắn thấy như thế. Cho nên trong lúc ở Tokyo, hắn không ngừng nhớ tưởng đến cô ấy. Tối nào cũng thu mình trong phòng mà viết thư cho cô. Và cũng nhận được thư cô, mặc dù quá ít so với số thư hắn gởi đi. Thư cô viết tỉ mỉ về sinh hoạt của cô. Những bức thư ấy được hắn đọc đi đọc lại nhiều lần. Đến nỗi hắn nghĩ nếu không có những bức thư của cô ấy, chắc đầu óc hắn điên lên mất. Dần dần hắn đâm ra hút thuốc, uống rượu. Thỉnh thoảng lại còn bỏ cả những giờ giảng bài ở đại học nữa.

Thế nhưng kỳ nghỉ hè đến, nôn nóng trở về Kobe, thì lại gặp nhiều điều thất vọng. Mà kỳ lạ thay, hắn chỉ rời đi có ba tháng mà khi trở lại, đã thấy mọi thứ trong tầm mắt đã bám đầy bụi bặm, mất cả sinh khí. Trò chuyện với mẹ hắn thì chán ngấy đến muốn nhắm mắt buông xuôi. Lúc ở Tokyo thì nhớ nhung phong cảnh quê nhà, đến khi thấy lại thì sao mà cũ mòn quá đỗi. Ngay cả phố phường Kobe trông cũng chỉ là khu phố quê mùa tự mãn một mình mà thôi. Ngay cả chuyện trở lại tiệm cắt tóc quen vẫn hay đến thời còn nhỏ, hắn cũng làm biếng. Hắn chẳng muốn trò chuyện gì với ai. Ngay cả bãi biển quen thuộc xưa kia hắn đã dẫn chó đi tản bộ mỗi ngày, bây giờ trông tiêu điều hoang vắng, đầy rác rưởi.

Hò hẹn với cô ấy cũng chẳng giúp hắn phấn khởi hơn chút nào. Từ chỗ hẹn về đến nhà là hắn lại chìm vào suy nghĩ đơn độc. Về lý do gì mà chuyện lại trở nên tồi tệ như vậy. Tất nhiên hắn vẫn còn yêu cô ấy. Tình cảm ấy thì không thay đổi chút nào cả. Nhưng hắn nghĩ chỉ có thế thì không đủ, phải làm sao cải thiện tình trạng ấy. Nhiệt tình là thứ có lúc tự nó có sức từ bên trong thúc đẩy cho tăng tiến hơn. Nhưng sức đẩy ấy không thể kéo dài mãi được. Nếu lúc này mà không ra tay thì quan hệ giữa hai người sẽ đến lúc đình trệ, nhiệt tình ấy sẽ uất nghẹn mà tiêu tán đi mất.

Một ngày nọ, hắn định đưa ra một lần nữa vấn đề tính dục đã bị đống-kết bao lâu nay. Hắn định bụng là lần cuối cùng đấy.

-"Ba tháng nay sống một mình ở Tokyo, anh đã suy nghĩ về em mãi. Anh nghĩ là anh yêu em vô cùng. Dù xa cách bao nhiêu đi nữa, cũng thế thôi. Nhưng mà xa cách nhau lâu dài thì dần dần thêm bất an về nhiều chuyện. Những ý nghĩ hắc ám lại bành trướng dần lên. Con người hễ sống một mình thì trở nên yếu đuối vô cùng. Chắc em không biết, chứ từ trước đến nay chưa bao giờ anh sống cô độc như thế. Khó nhọc, cay cực lắm kia. Thế nên anh muốn có sự kết nối rõ ràng giữa chúng mình. Muốn có sự xác tín rằng dù đang phải sống xa nhau, vẫn nối kết chặt chẽ với nhau."

Vậy mà cô ấy vẫn lắc đầu. Rồi thở dài và hôn hắn. Thật dịu dàng.

-"Xin anh tha lỗi. Dù vậy, em cũng không thể cho anh tiết trinh của em được. Chuyện ấy là chuyện ấy, còn chuyện này là chuyện này. Điều gì em làm được thì em làm cho anh tất cả. Nhưng chuyện ấy thì không được đâu. Nếu anh thật lòng yêu em thì xin anh đừng mang chuyện ấy ra nữa. Em van anh."

Hắn cố gợi chuyện kết hôn một lần nữa. Cô ấy nói:

-"Trong lớp em cũng có người đã đính hôn. Hai người đấy. Thế nhưng họ đính hôn với người đã đi làm kia. Hôn ước là như thế đấy chứ. Kết hôn là trách nhiệm đấy. Phải tự lập, nhận lấy chuyện bảo bọc người kia. Nếu thiếu trách nhiệm thì chẳng đạt được gì cả đâu."

-"Anh sẵn sàng nhận trách nhiệm." Hắn quả quyết. -"Anh đã vào được đại học tốt nhất. Từ đây trở đi cũng sẽ đạt được thành tích ưu tú. Như thế, bất cứ hãng xưởng nào, bất cứ công sở nào, cũng sẽ vào làm được. Việc gì anh cũng sẽ làm được cả. Chỗ nào em muốn, anh sẽ vào làm với thành tích cao nhất cho em xem. Bất cứ việc gì anh muốn, đều làm được cả. Thế thì có gì làm em phải lo ngại chứ?"

Cô ấy nhắm mắt, ngả đầu tựa vào ghế ngồi trong xe. Rồi im lặng một lúc.

-"Em sợ lắm." Cô nói, và úp mặt vào hai bàn tay mà khóc. -"Sợ thật đấy. Sợ đến không chịu đựng nổi. Cuộc đời làm em sợ. Sự sống làm em sợ. Cứ nghĩ còn có vài năm nữa là phải ra đời, sống giữa thế giới hiện thực ấy, là em thấy khiếp hãi. Tại sao anh không hiểu điều ấy? Tại sao anh không hiểu cho em gì cả? Tại sao anh hành hạ em đến thế?".

Hắn ôm cô, an ủi: -"Có anh thì em khỏi sợ. Thật tình chính anh cũng sợ lắm chứ. Sợ cũng bằng em đấy. Nhưng anh nghĩ chúng mình có nhau thì không còn sợ gì nữa. Chúng mình cùng chung sức thì chẳng có gì phải sợ cả."

Cô ấy lắc đầu. -"Anh không hiểu được đâu. Em là gái mà. Đâu có như anh. Anh chẳng hiểu gì cả đâu."

Thế rồi hắn có nói gì nữa cũng chẳng đi đến đâu. Cô cứ khóc mãi. Đến lúc khóc xong lại nói lời kỳ dị.

-"Này anh, nếu có chia tay nhau đi nữa, em cũng sẽ nhớ đến anh mãi. Thật đấy. Chắc chắn em không bao giờ quên anh. Chứ em thật lòng yêu anh mà. Anh là người em yêu đầu tiên, và chỉ cần ở bên cạnh anh là em vui thích lắm rồi. Anh hiểu cho em như thế. Nhưng mà, chuyện ấy và chuyện này thì khác nhau. Nếu anh muốn thì em cũng hứa với anh được. Em sẽ cho anh tất cả. Nhưng bây giờ thì chưa được. Chỉ sau khi em đã kết hôn với người nào đấy mới được. Không dối đâu. Em hứa với anh đấy."

*

-"Lúc ấy, tôi hoàn toàn chẳng hiểu cô ấy định nói gì." Hắn vừa nhìn ngọn lửa lò sưởi vừa nói. Người hầu bàn mang món ăn chính đến, nhân thể cho thêm củi vào lò sưởi. Tàn lửa bắn tung lên thành tiếng. Ở bàn bên cạnh, hai vợ chồng trung niên đang hăm hở chọn món tráng miệng.

-"Chẳng hiểu ra làm sao cả. Cứ như là câu đố ấy. Về đến nhà, nhớ lại lời cô ấy, gắng suy nghĩ một lần nữa, nhưng rồi cũng không lý giải được tâm-tư của cô ấy. Chứ cậu hiểu được không?"

-"Nghĩa là, cô ấy muốn giữ trinh tiết cho đến lúc kết hôn; kết hôn rồi thì không còn cần phải là trinh nữ nữa, lúc đó có ngoại tình với cậu đi nữa cũng chả sao cả, do đó cậu hãy chờ cho đến lúc ấy, phải thế không?"

-"Có lẽ đúng như thế rồi. Chứ có cách hiểu nào khác đâu."

-"Ý nghĩ có vẻ độc đáo đấy, mà cũng hợp lý."

Hắn mỉm nụ cười hiền. -"Đúng thế thật, nghe cũng hợp lý lắm."

-"Còn trinh khi kết hôn. Làm vợ xong thì ngoại tình. Giống như trong tiểu thuyết của Pháp ngày xưa đấy. Tuy thiếu hội khiêu vũ hay người hầu gì đấy mà thôi."

-"Nhưng đấy lại là giải pháp thực tiễn duy nhất mà cô ấy nghĩ ra được." Hắn nói.

-"Tội nghiệp." Tôi nói.

Hắn nhìn mặt tôi một hồi. Rồi thong thả gật đầu. -"Tội nghiệp thật. Quả đúng như thế. Cậu nói đúng đấy. Cậu hiểu được đúng lắm." Hắn lại gật đầu lần nữa. -"Bây giờ thì tôi cũng nghĩ như thế được. Bởi đã trưởng thành hơn. Chứ lúc bấy giờ thì chẳng thể nào nghĩ được như thế cả. Lúc ấy thì vẫn còn non dại quá, chưa hiểu được những rung động tinh tế nhất của tâm hồn con người. Lúc bấy giờ thì tôi hoàn toàn chẳng hiểu được. Nên chỉ ngạc nhiên thôi. Thật tình đã kinh ngạc đến muốn ngã ra đấy luôn."

-"Tôi hiểu được tâm tình ấy."

Rồi cả hai im lặng ăn món nấm, một hồi lâu.

*

-"Cũng là chuyện dễ đoán ra thôi." Sau đó, hắn nói. -"Kết cuộc, hai đứa chia tay nhau. Cũng chẳng phải bên nào nói ra lời chia tay. Chỉ tự nhiên mà chấm dứt thôi. Âm thầm mà chia tay. Hẳn là cả tôi lẫn cô ấy đều đã mệt mỏi quá trong chuyện cố duy trì quan hệ ấy. Trong mắt tôi thì lối sống của cô ấy, nói sao nhỉ... có vẻ không thành thật gì lắm. Không, không phải thế. Nói cho chính xác thì, tôi cảm thấy là cô ấy đáng lẽ có thể có lối sống chững chạc đường hoàng hơn kia. Vì thế, tôi đã thất vọng lắm. Đáng lẽ cô ấy ngừng chuyện bị ám ảnh mãi về trinh tiết, về kết hôn, mà thẳng thắn sống thì tốt hơn."

-"Nhưng có lẽ cô ấy chỉ có thể sống được như thế thôi." Tôi nói.

Hắn gật đầu. -"Có lẽ. Tôi cũng nghĩ thế." Hắn cắt một khoanh nấm dày đưa lên miệng. -"Không còn sức co dãn uyển chuyển nữa. Tôi hiểu rõ điều ấy. Đã căng dãn ra quá mức rồi. Chính tôi đây cũng đã có nguy cơ ấy. Cả hai đứa đều đã bị thôi thúc thường xuyên ngay từ lúc nhỏ. Cứ nghe hô hào mãi: Tiến lên, tiến lên. Mà cả hai lại có sẵn sức trẻ nên đã nhắm mắt nghe mà tiến lên mãi. Thế nhưng bản-ngã thì không hình- thành kịp theo đà tiến đó. Vì thế ngày nào đó thì đã căng dãn quá mức mất rồi. Kể cả đạo-đức-quan nữa."

-"Trường hợp cậu thì không bị như thế chứ?" Tôi ướm hỏi.

-"Có lẽ tôi thì đã may mắn mà vượt qua được nguy cơ ấy." Hắn suy nghĩ một chút rồi nói thế. Xong đặt dao và nĩa xuống, lấy khăn lau miệng. -"Sau khi chia tay với cô ấy, tôi có người yêu ở Tokyo. Ngoan lắm. Chúng tôi đã sống chung với nhau ít lâu. Thành thật mà nói thì, quan hệ với cô này thì không có nhiều rung động tâm hồn như với Fujisawa Yoshiko. Nhưng tôi cũng yêu cô này lắm chứ. Hiểu nhau rõ và có thể chơi với nhau vô cùng thành thật. Tôi học được từ cô này thực tế về con người, nét đẹp cũng như nhược điểm của con người. Và tôi đã kết bạn được. Cũng quan tâm đến chính trị nữa. Cũng chẳng phải là con người của tôi đã thay đổi hoàn toàn đâu. Từ trước, tôi vẫn là người có suy nghĩ thực tế, mà có lẽ bây giờ vẫn vậy. Tôi không viết tiểu thuyết, còn cậu không nhập cảng đồ gỗ. Thực tế là như thế. Tuy nhiên, ở đại học, tôi học được rằng thế giới vẫn có nhiều loại hiện thực. Bởi thế giới rộng lớn, đủ loại giá-trị-quan tồn tại song hành với nhau, chẳng cần gì phải là thứ học sinh ưu tú mới được. Từ đó mà tôi vào đời."

-"Và thành công nữa." Tôi nói thêm.

-"Cũng tàm tạm", hắn nói, và thở ra có vẻ ngượng ngùng. Rồi đôi mắt bẽn lẽn nhìn tôi như nhìn người tòng phạm trong một âm mưu gì đấy. -"So với người cùng lứa thì đúng là tôi có thu nhập cao hơn hẳn thật. Về mặt thực dụng thì đúng thế."

Chỉ nói thế xong, hắn lại lặng thinh một hồi lâu. Tuy vậy, tôi hiểu là chuyện chưa hết hẳn, nên không nói gì, chỉ im lặng chờ hắn nói tiếp.

-"Từ đấy, rất lâu tôi không còn gặp Fujisawa Yoshiko nữa." Hắn nói. -"Lâu lắm. Tôi xong đại học, vào làm hãng buôn, đâu chừng năm năm. Ði làm ở nước ngoài nữa. Ngày nào cũng bận rộn cả. Hai năm sau khi xong đại học, thì nghe nói cô ấy kết hôn. Mẹ tôi báo tin đấy. Tôi chẳng hỏi xem cô ấy lấy ai. Chỉ thắc mắc không biết có thật cô ấy giữ được trinh tiết cho đến ngày cưới không. Thế thôi. Rồi cảm thấy buồn. Ngày hôm sau lại càng buồn hơn. Thấy như mọi chuyện đã chấm dứt mất rồi. Như cánh cửa đời đã đóng kín vĩnh viễn sau lưng mình. Nghĩ cho cùng thì cũng đương nhiên thôi. Tôi đã thật lòng yêu cô ấy. Là người yêu của cô suốt bốn năm rồi. Và, ít nhất là về phía tôi, đã tính đến chuyện thành hôn với cô ấy. Đương nhiên là phải buồn chứ. Nhưng dù sao, tôi nghĩ cô ấy được hạnh phúc thì tốt rồi. Thật đấy. Bởi đã có chút lo ngại cho cô ấy, vốn có chút gì đấy dễ bị nguy hiểm".

Hầu bàn đến, dọn chén dĩa. Và mang xe đẩy thức ăn tráng miệng đến. Chúng tôi từ chối thức tráng miệng, chỉ gọi cà-phê thôi.

-"Tôi kết hôn trễ, ở tuổi ba mươi hai. Lúc Fujisawa Yoshiko gọi điện thoại đến thì tôi còn độc thân. Chắc là hồi tôi hai mươi tám tuổi. Thế mà đã hơn mười năm rồi đấy. Lúc ấy tôi vừa mới nghỉ việc ở hãng vẫn làm từ trước, để ra làm riêng. Vay ông bố món tiền đảm bảo, tôi mở một hãng nhỏ, vì đoán chắc là thị trường đồ gỗ dùng trong nhà thế nào cũng tăng vọt lên. Thế nhưng, chuyện gì cũng vậy, ngay từ đầu làm sao mà song suốt nhanh chóng được. Hàng vào trễ, hàng bán không chạy, tiền kho trữ cứ chồng chất thêm, nợ đòi dồn dập; thành thật mà nói, lúc ấy tôi mệt nhoài, mất cả tự tín. Có lẽ đấy là thời kỳ thảm não nhất trong đời tôi. Đúng vào thời kỳ ấy, cô ấy điện thoại đến. Chẳng biết cô lấy đâu ra được số điện thoại của tôi. Vậy mà đã gọi đến vào khoảng tám giờ tối. Tôi nhận ngay ra được giọng của Fujisawa Yoshiko. Làm sao quên được chứ. Tôi mừng quá. Ðúng lúc mình nhụt chí vì chuyện làm ăn, mà được nghe lại giọng người yêu cũ, thì còn gì vui mừng hơn."

Hắn nhìn đăm đăm vào củi đun trong lò sưởi, như đang nhớ lại điều gì. Chợt để ý thì thấy quán ăn đã đầy khách. Trong quán ăn đầy ắp tiếng người nói chuyện, cười đùa, chen lẫn tiếng bát đĩa va chạm nhau. Có vẻ khách ăn phần lớn là người địa phương. Nhiều người gọi hầu bàn bằng tên riêng. Giuseppe! Paolo!

-"Không biết nghe từ ai mà cô ấy biết rõ mọi chuyện về tôi. Cả chuyện tôi còn độc thân, chuyện tôi đã đi làm ở nước ngoài một thời gian rất lâu. Và một năm trước đây, đã nghỉ hãng mà ra làm riêng. Biết hết. Đừng lo, anh thì thế nào cũng sẽ thành công. Anh phải tự tin lên chứ. Cô ấy khích lệ cho như thế. Anh chắc chắn sẽ thành công. Không có lý do gì để không thành công. Nghe cô ấy nói thế, tôi sung sướng quá. Giọng nói ấy sao mà hiền dịu. Tôi lên tinh thần trở lại, nghĩ rằng mình sẽ làm được. Giọng nói của cố ấy đã phục hồi được tự tín mà tôi đã có từ trước. Tôi nghĩ trong chuyện đối đầu với hiện thực thì tôi chắc chắn sẽ sống sót được. Hiện thực là thế giới dành cho tôi mà."

Hắn cười lớn. -"Thế rồi tôi hỏi chuyện cô ấy. Đã kết hôn với người như thế nào, con cái gì chưa, ở đâu,... Cô ấy chưa có con. Kết hôn với người trên cô bốn tuổi, làm việc ở đài truyền hình. Giám đốc gì đấy. Tôi nói: nghe có vẻ bận rộn quá nhỉ. Cô ấy bảo: bận rộn lắm kia, đến nỗi không rảnh rỗi để có con nữa. Rồi cười lớn. Cô ấy sống ở Tokyo. Trong chung cư ở Shinagawa. Lúc ấy, tôi ở Shiragamedai, tuy không phải là láng giềng chứ cũng gần ngay đấy. Tôi nói: kỳ diệu thật nhỉ? Đại khái là hai đứa đã nói những chuyện như thế. Mọi thứ chuyện mà các cặp người yêu thời trung học cấp ba vẫn nói với nhau trong tình huống tái ngộ như thế. Có chút lúng túng, nhưng thật là vui thích. Kết cuộc, hai đứa đã nói chuyện với nhau như hai người bạn thân thiết đã chia tay từ lâu, nay ai đi đường nấy. Lâu lắm rồi mới nói chuyện được hồn nhiên như thế. Chuyện trò qua lại rõ lâu. Mà nói với nhau hết mọi chuyện xong rồi thì yên lặng. Nói sao nhỉ... khoảng yên lặng thật đậm đặc. Yên lặng đến nỗi nhắm mắt lại thì đủ thứ ảnh tượng hiển hiện lên rõ ràng..."

Hắn nhìn bàn tay mình trên bàn một lúc. Rồi ngẩng mặt nhìn vào mắt tôi. -"Tôi chỉ muốn cắt ngay điện thoại lúc ấy, nếu được. Cảm ơn em đã gọi đến, rất vui thích được hàn huyên với em... Cậu hiểu chứ?"

-"Từ quan điểm hiện thực mà nói thì như thế là thực tiễn nhất rồi." Tôi nói.

-"Thế nhưng cô ấy chưa ngừng ở đấy. Cô ấy rủ tôi đến nhà. Anh đến chơi đi. Anh ấy đi xa vì công vụ, em ở nhà một mình chán lắm. Tôi chẳng biết nói sao cho phải, đành làm thinh. Cô ấy cũng im lặng. Cứ im lặng như thế hồi lâu. Rồi cô ấy nói như thế này. Chuyện em đã hứa với với anh ngày xưa, em vẫn còn nhớ rõ ràng kia đấy."

*

Cô ấy nhắc lại chuyện cô đã hứa hẹn với hắn ngày xưa, cô vẫn còn đinh ninh trong lòng. Lúc đầu, hắn nghe mà không hiểu được ngay. Rồi chợt nhớ lại cô đã nói là kết hôn xong rồi thì cô ngủ với hắn cũng được. Tất nhiên là hắn nhớ có lần cô đã nói như thế. Nhưng hắn chưa bao giờ nghĩ đó là một lời hứa hẹn. Hắn đã cho là lúc ấy, cô bấn loạn đầu óc mà vọt miệng ra thế thôi. Bấn loạn đến chẳng còn biết chuyện gì ra chuyện gì, nên nói mà cũng chẳng rõ mình nói gì nữa. Thế nhưng, cô ấy đã chẳng bấn loạn như hắn tưởng. Cô đã hứa hẹn với hắn điều ấy. Đối với cô thì đấy là một lời hứa rõ ràng.

Bất giác, hắn hoang mang lạc lõng một hồi. Chẳng hiểu đối ứng thế nào là tốt nhất. Hắn bối rối nhìn quanh. Nhưng chung quanh hắn không có khung tựa nào cả. Không còn gì hướng dẫn hắn nữa cả. Tất nhiên hắn rất muốn ngủ với cô. Điều đó khỏi cần nói. Hắn đã bao lần mơ tưởng chuyện ngủ với cô, ngay cả sau khi chia tay nhau. Ngay cả trong thời kỳ có người yêu khác, hắn cũng đã lắm lần mơ tưởng chuyện ấy trong bóng tối âm thầm. Nghĩ lại thì hắn chưa hề được thấy ngay cả thân thể trần truồng của cô. Thân thể cô ấy mà hắn biết, chỉ là cảm xúc ở đầu ngón tay luồn vào bên trong áo quần của cô ấy thôi. Ngay cả áo quần lót, cô cũng không cởi ra nữa. Chỉ cho hắn luồn tay vào trong mà thôi.

Thế nhưng hắn cũng biết là ngủ với cô trong giai đoạn này thì nguy hiểm như thế nào. Có thể gây ra đổ vỡ mất mát nhiều thứ. Mà hắn cũng chẳng muốn lay động đánh thức thứ gì hắn đã dịu nhẹ bỏ quên trong xó tối của quá khứ. Hắn cảm thấy làm thế không xứng đáng với hắn. Làm thế rõ ràng là có gì đấy như là yếu-tố phi-hiện-thực lẫn lộn vào, là điều hắn không chấp nhận được.

Thế nhưng, tất nhiên là hắn đã không thể từ chối được. Làm sao từ chối cho được chứ? Bởi đó là cơ hội thần-thoại miên-viễn. Cơ hội thần-thoại tuyệt vời có lẽ cả đời chỉ có một lần thôi. Người yêu xinh đẹp đã chia sẻ cùng hắn những năm tháng dễ tổn thương nhất trong đời, giờ đây lại rủ hắn đến nhà chơi và...... ngủ với em đi. Mà cô ấy ở gần ngay đây thôi. Và lại là lời hứa hẹn truyền-thuyết đã trao nhau trong rừng thẳm của quá khứ xa xăm kia nữa.

Một hồi lâu, hắn chẳng nói gì, chỉ nhắm nghiền mắt lại. Hắn cảm thấy mình mất hết lời nói rồi.

-"A lô, a lô?". Cô ấy nói. -"Anh còn đấy không?"

-"Còn đây", hắn đáp. -"Được rồi. Anh đến ngay đây. Không đến ba mươi phút. Cho anh địa chỉ của em đi."

Hắn ghi tên toà nhà chung cư, số phòng và điện thoại của cô. Xong hắn hấp tấp cạo râu, thay quần áo, rồi gọi taxi đến nhà cô.

*

-"Nếu là cậu thì làm sao nào?" Hắn hỏi tôi.

Tôi lắc đầu. Làm sao mà trả lời được câu hỏi hóc búa thế chứ?

Hắn cười, nhìn cốc cà-phê để trên bàn. -"Thì chính tôi cũng muốn khỏi phải trả lời, nếu không trả lời cũng được. Nhưng đã chẳng tránh đâu được cả. Tôi đã phải quyết định ngay lúc ấy. Đi hay không đi. Chỉ một trong hai. Không lưng chừng được. Thế là tôi đã đến nhà cô ấy. Tôi gõ cửa phòng cô. Vừa nghĩ: giá mà cô ấy không có ở đấy thì tốt biết mấy. Thế nhưng cô ấy có ở đấy. Vẫn xinh đẹp không khác gì ngày xưa. Quyến rũ không khác gì ngày xưa. Và thơm phức không khác gì ngày xưa. Chúng tôi hai đứa uống rượu, nói chuyện ngày xưa. Cùng nghe chung những bản nhạc cũ ngày xưa. Cậu nghĩ rồi sao nữa?"

Tôi chẳng đoán được. Tôi nói: không đoán được.

-"Thời xa xưa, lúc bé, tôi đã đọc một chuyện thần thoại nhi đồng." Hắn nhìn bức tường sâu phía bên kia trong quán vừa nói: -"Cốt chuyện thế nào thì quên mất rồi, chỉ nhớ rõ một hàng cuối cùng. Bởi chuyện nhi đồng mà kết thúc kỳ lạ như thế là lần đầu tiên tôi đọc thấy. Chuyện kết thúc như thế này: "Mọi chuyện xong xuôi cả rồi, nhà vua và các quan đều ôm bụng mà cười". Cậu có nghĩ là kết luận kỳ lạ không?"

-"Đúng thế." Tôi đồng ý.

-"Giá mà nhớ ra được cốt truyện như thế nào thì còn hiểu được, thế nhưng chẳng làm sao mà nhớ cho ra. Chỉ còn nhớ mãi một hàng cuối kỳ lạ ấy. "Mọi chuyện xong xuôi cả rồi, nhà vua và các quan đều ôm bụng mà cười". Thế thì cốt chuyện nó ra làm sao nhỉ?"

Chúng tôi đã uống cạn cốc cà-phê.

-"Hai đứa đã ôm ấp nhau." Hắn nói. -"Nhưng không làm tình. Tôi không cởi áo quần cô ấy. Mà chỉ dùng ngón tay sờ mó, như ngày xưa. Tôi nghĩ như thế là tốt nhất. Có vẻ cô ấy cũng nghĩ như thế là tốt nhất. Hai đứa im lìm ôm ấp nhau một hồi lâu. Đó là cách duy nhất để hai đứa lý giải được cho nhau những gì cần lý giải. Tất nhiên, nếu là ngày trước thì khác chứ. Giá là ngày trước thì đã làm tình với nhau một cách tự nhiên và hiểu được nhau hơn rồi. Không chừng do đó mà hai đứa được hạnh phúc nữa kia. Nhưng mọi chuyện đã xong cả rồi. Ðã đóng bì kín, đã đông cứng lại mất rồi. Chẳng còn ai có thể mở ra được nữa."

Hắn xoay vòng vòng cốc cà-phê không, trên đĩa lót. Một hồi lâu. Thật lâu. Đến nỗi người hầu bàn phải trở lại xem chừng. Cuối cùng, hắn ngừng xoay cốc cà-phê. Rồi gọi hầu bàn cho một cốc Espresso nữa.

-"Tôi ở nhà cô ấy tất cả khoảng đâu một giờ đồng hồ. Không nhớ rõ. Nhưng có cảm giác là khoảng chừng ấy. Có lẽ chừng ấy thôi. Chứ ở lâu hơn chắc đầu tôi điên lên mất." Hắn nói, và mỉm cười. -"Rồi tôi từ giã cô ấy, ra về. Cô ấy cũng nói lời từ giã. Và đó quả thật là lần từ giã cuối cùng của hai đứa. Tôi hiểu như thế, mà cô ấy cũng hiểu như thế. Cuối cùng ngoái nhìn lại thì thấy cô ấy khoanh tay đứng ở cửa. Cô ấy như muốn nói điều gì đấy. Nhưng chẳng nói ra. Mà cô ấy muốn nói gì, tuy tôi không nghe được, nhưng vẫn hiểu được. Tôi cảm thấy trống vắng vô cùng. Cứ như là một cái ống trống không vậy. Tiếng động chung quanh vang vọng một cách kỳ dị. Hình dạng mọi vật như xiêu vẹo cả đi. Tôi thờ thẩn lang thang quanh đấy một hồi. Cảm thấy toàn bộ thời gian mình trải qua trong đời từ trước đến nay, đã tiêu hao đi một cách vô vị, chẳng có ý nghĩa gì cả. Tôi muốn quay trở lại ngay lúc ấy để ôm chặt cô ấy mà làm tình cuồng nhiệt cho thoả lòng. Nhưng không sao làm được. Chẳng làm sao làm được cả."

Hắn nhắm mắt, lắc đầu. Và uống cốc Espresso thứ hai đã được mang đến. -"Nói ra thì xấu hổ lắm, nhưng ngay sau đó, tôi đã ra đường tìm gái. Chơi gái như thế là lần đầu tiên đấy. Và có lẽ cũng là lần cuối cùng."

Tôi nhìn cốc cà-phê của mình một hồi. Và suy nghĩ xem ngày trước, mình đã là người ngạo-mạn như thế nào. Tôi muốn tìm cách bày tỏ điều ấy với hắn. Nhưng chẳng làm sao truyền đạt cho song suốt được.

-"Kể lại như thế này thì cảm thấy như đang nói chuyện gì xảy ra trong đời người nào khác." Hắn nói, và cười lớn. Rồi im lặng như ngẫm nghĩ điều gì. Tôi cũng im lặng theo.

-"Mọi chuyện xong xuôi cả rồi, nhà vua và các quan đều ôm bụng mà cười". Cuối cùng, hắn nói. -"Mỗi lần nhớ chuyện ấy, tôi lại nhớ câu ấy, như phản xạ có điều kiện vậy. Tôi nghĩ, chuyện buồn sâu đậm nào cũng có chút gì đấy thật buồn cười, hàm chứa bên trong."

Tôi nghĩ là, như đã nói trước ở phần đầu, câu chuyện này chẳng chứa đựng một bài học nào cả. Dù vậy, vẫn là chuyện đã xảy ra trong đời hắn, và có thể xảy ra trong đời mọi người chúng ta. Thế nên, khi nghe kể lại, tôi đã không thể cười lên được, mà bây giờ cũng không thể cười vui được.

Ghi chú của người dịch:

Truyện ngắn " Warera no jidai no Folklore " đã đăng trên tạp chí Switch tháng 10 năm 1989, là truyện thứ 3 trong tuyển tập "Người Ti-Vi" từ Nhà xuất bản Ðà Nẵng, tháng 8 năm 2007; được dịch từ nguyên tác tiếng Nhật trong bản bỏ túi "TV Pi-puru" (TV People) do Bunshun Bunko tái bản lần thứ 12 tháng 3 năm 2003.

Những năm 1960 là thời phản đế, phản thể chế và phản chiến, "Make love not war", tính dục đã được xem là phương tiện phương pháp để biểu hiện tự do, cảm thông và ý thức phản kháng; tính dục không chỉ là nhu cầu sinh lý mà còn là nhu cầu xã hội trong ý nghĩa cảm thông và giao tiếp. Thời hiện tại thì, với bối cảnh khủng hoảng về tài chính, ma sát về văn minh, chiến tranh vì tôn giáo, dễ khiến người ta hoài niệm nhiều phần luyến tiếc về thời 1960 đó, thời đại của chúng tôi, những bbs baby-boomers Murakami Haruki, Murakami Ryu, ...